naturepl.com / Alex Mustard / WWF

Deze vis heeft een bijzondere kop

Hamerhaaien zijn populair bij vissers: hun vinnen leveren veel geld op

  • Aantallen hamerhaaien zijn de laatste jaren flink gedaald
  • Door de vorm van hun kop kunnen de haaien meer diepte zien, en zo meer prooien vangen

De hamerhaai

Er bestaan 9 verschillende soorten hamerhaaien, zoals de geschulpte hamerhaai en de kleinooghamerhaai, en ze zien er dus niet allemaal precies hetzelfde uit. Wat ze allemaal wel hetzelfde hebben is een kop in de vorm van een hamer. Door deze gekke vorm van de kop kunnen ze beter jagen. Hun ogen zitten aan beide uiteindes van de ‘hamer’, zodat ze meer diepte kunnen zien.

Met een specifieke spier kunnen ze hun kop verschillende kanten op bewegen. Hamerhaaien hebben ook gespecialiseerde sensoren op hun kop, waarmee ze de oceaan grondig scannen voor eten. Deze bijzondere sensoren vangen elektrische velden op die de prooien maken door bewegingen.

De meeste hamerhaaisoorten zijn klein, en worden zo’n 1 meter lang. Ze vormen – net als heel veel soorten haaien - dus geen bedreiging voor de mens. Wat ze het liefst eten zijn andere vissoorten, octopussen, inktvissen of kreeftachtigen. Doordat ze zo laag bij de grond jagen kunnen ze ook makkelijk roggen vangen, die zich graag verstoppen door zich in het zand in te graven. De grote hamerhaai is een uitzondering en eet grotere vissoorten. Deze soort kan wel 6 meter lang worden. Wanneer hij zich bedreigd voelt zal hij zichzelf verdedigen en zou dan een mens kunnen aanvallen.

Hamerhaaien leven vooral in gematigde en tropische wateren, over de hele wereld. Sommige soorten leven graag in de open wateren en andere leven dichter bij de kust. In de zomer migreren hamerhaaien regelmatig naar wat kouder water. De babyhaaitjes blijven nog wel langere tijd in het warme water en blijven graag in groepjes bij elkaar.

naturepl.com / Jeff Rotman / WWF

Met hun kop drukken hamerhaaien hun prooi tegen de bodem van de oceaan, zodat deze geen kant meer op kan.

Wat is er aan de hand?

Verschillende hamerhaaisoorten hebben verschillende statussen van bedreiging. De grote hamerhaai en de geschulpte hamerhaai zijn ernstig bedreigd en de gladde hamerhaai is kwetsbaar. De dieren hebben wel last van dezelfde moeilijkheden. De vinnen van hamerhaaien worden graag verhandeld op Aziatische markten, ze worden namelijk gebruikt in gerechten, zoals haaienvinnensoep. Een vin van een hamerhaai kan wel $135 per kilo kosten. Er is weinig controle op de visserij van haaien.

Waarom is het belangrijk om de hamerhaai te beschermen?

Hamerhaaien spelen een cruciale rol in het onderwaterleven. Het zijn roofdieren, die ervoor zorgen dat de aantallen vissen die ze eten in stand worden gehouden. De kleinere hamerhaaisoorten worden zelf ook opgegeten door grotere dieren. Zo blijft er een balans in de oceaan.

Haaien zijn dieren die er lang over doen voordat ze volwassen zijn. Er worden veel babyhaaitjes tegelijk geboren, maar veel van hen overleven het niet tot ze oud genoeg zijn om zelf weer voort te planten. Zo is het erg moeilijk om de aantallen haaien weer snel omhoog te krijgen. We moeten dus voorzichtig omgaan met deze dieren, als de aantallen te snel teruglopen, kan het zijn dat de soort snel uitsterft.

Cat Holloway / WWF

Waardoor wordt de hamerhaai bedreigd?

  • 1

    Overbevissing

    Op hamerhaaien wordt veel doelbewust gevist. Vooral in Aziatische wateren heeft de hamerhaai hier veel last van. Haaienvinnen, oliën en kraakbeen leveren geld op. Omdat zo’n groot gedeelte van een haai gebruikt kan worden, is het een ‘handig’ dier om te vangen. Aantallen haaien dalen snel, als er veel overbevissing voorkomt in een regio.

    Lees verder
  • 2

    Bijvangst

    Hamerhaaien komen ook vast te zitten in netten en lijnen van vissers die eigenlijk op andere vissen jagen. Sleepnetten liggen helemaal tot de bodem van de oceaan, precies waar de hamerhaai graag jaagt. Als hij eenmaal verstrikt zit in een net kan hij hier niet meer uitkomen, en gaat hij met de andere vissen mee naar de vissersboot en sterft.

    Lees verder

Wat doet WWF?

WWF zorgt ervoor dat er meer gecontroleerd gevist kan worden. We werken samen met organisaties zoals TRAFFIC, een organisatie die de internationale handel in wilde dieren bewaakt. We gaan met visserij-organisaties in gesprek om te kijken hoe en waar we meer duurzamere vistechnieken kunnen testen en inzetten, bijvoorbeeld of er mogelijkheden zijn voor netten waar haaien minder snel in vast blijven zitten of waar haaien uit kunnen ontsnappen. We doen ook onderzoek naar de migratieroutes van de haaien. Hoe meer we over de dieren weten, hoe beter we ze kunnen beschermen.

Meer weten?

Jacob Degee / WWF-Hong Kong
Haaiensoorten
Haaiensoorten
Lees meer over verschillende soorten haaien.
Shutterstock / Rich Carey / WW
Oceanen
Oceanen
Lees meer over deze mooie, maar kwetsbare onderwaterwereld.

Gerelateerde artikelen

Elke Bojanowski / WWF-HK

Haai Five! Het is Shark Awareness Day

Het is internationale Shark Awareness Day, een dag die haaien verdienen vanwege hun belangrijke rol in de natuur. Vandaag zetten we ze dan ook graag in the spotlight. Dat doen we aan de hand van vijf bijzondere manieren waarop haaien (maar ook roggen, die aan haaien verwant zijn), de wereld een handje helpen. Wist je bijvoorbeeld dat haaien helpen bij het tegengaan van klimaatverandering? Of dat ze onze zuurstofbronnen beschermen?
Meer info
VDOS Global / WWF-Canada

Doe mee met Wereld Oceanen Dag

Vandaag is het Wereld Oceanen Dag! En dat moet gevierd worden, want we hebben heel veel te danken aan de oceanen. Ze voorzien ons van de helft van de zuurstof die we ademen, leveren ons voedsel, maar ook ingrediënten voor medicijnen, werkgelegenheid en een prachtige en onmisbare biodiversiteit. Daarnaast absorberen ze broeikasgassen en spelen daarmee in belangrijke rol in de regulering van het klimaat. Last but not least: oceanen zijn prachtig, zowel onder als boven de zeespiegel en bieden ons met hun schoonheid de nodige inspiratie en ontspanning.
Jij kunt op Wereld Oceanen Dag (maar natuurlijk ook daarna) iets terugdoen voor de oceanen. Daarom hierbij onze tips:
Meer info
WWF / Wildlife Pictures / Jerome Mallefet

Haai Five 'to-do-lijst' voor de minister

Veel haaien- en roggensoorten wereldwijd worden bedreigd. Een nieuw beleid is dringend nodig en dat is precies waar de minister op aanstuurt. WWF heeft alvast een ‘to do-lijst’ voor de minister om de haaien succesvol te kunnen beschermen.
Meer info
Antonio Busiello / WWF-US

Wat kan ik doen?

De natuur heeft jouw hulp nodig

Word donateur

Help mee door de natuur structureel met ons te beschermen voor een vast bedrag per maand. Je ontvangt hierbij eventueel een leuk welkomstcadeau. Samen kunnen we werken aan een prachtige wereld vól natuur!