Julia Petrenko / Greenpeace

Brand op het eeuwige ijs Explainer

Duizenden jaren bevroren, tot nu

Eén van de koudste gebieden van Rusland stond afgelopen zomer in brand. In Jakoetië, gelegen in diep Siberië, gingen grote stukken bos in vlammen op. Dat was niet alleen een ramp voor de bomen, maar ook voor de bodem. De permafrost in de grond is namelijk aan het smelten.

WAT IS PERMAFROST?

Permafrost is bevroren grond waar een enorme hoeveelheid CO2 in ligt opgeslagen. Het wordt ook wel het ‘eeuwige ijs’ genoemd. Je vindt het vooral op het noordelijk halfrond, dat voor vijfentwintig procent uit permafrost bestaat. Het bevindt zich meters tot kilometers diep onder Canada, Groenland, Alaska, Rusland en andere noordelijke landen. In de zomer ontdooit gewoonlijk een kleine laag, ook wel ‘opdooi laag’ genoemd, die in de winter weer bevriest. Maar door de opwarming van de aarde wordt die opdooi laag steeds dikker, en ontdooit steeds meer permafrost, wat zorgt voor problemen.

Chris Linder / WWF-US

"Kilometers diep onder Canada, Groenland, Alaska en Rusland zit permafrost."

WAT IS ER AAN DE HAND IN RUSLAND?

Onder het ijskoude Russische Jakoetië ligt ook permafrost. De grond daarboven is bedekt met een enorm dennenbos, ook wel taiga genoemd. Door de opwarming van de aarde komt de temperatuur in dit koude gebied ’s zomers steeds vaker boven de 30 graden uit. Hierdoor ontstaan elk jaar enorme bosbranden. Die verwoestten het afgelopen jaar zeker 18 miljoen hectare aan bos. Dat is zo groot als vier en een half keer Nederland. Daarnaast zorgde de bosbrand voor rookwolken die reikten tot de Noordpool, verzakkingen van de bodem en dus het eeuwige ijs dat smelt.

Vladimir Filonov / WWF

"De grote branden hebben zeker 18 miljoen hectare aan bos verwoest."

WAAROM IS HET GEVAARLIJK DAT PERMAFROST SMELT?

Het afbranden van de bossen zorgt voor minder schaduw, uitstoot van CO2 en een bodem die bedekt is met as. De grond neemt daardoor zo veel zonlicht op, dat de permafrost steeds dieper smelt. Dat is gevaarlijk omdat in de eeuwenoude aardlagen grote hoeveelheden broeikasgassen verborgen zitten. Wat er gebeurt als deze vrijkomen, weten onderzoekers niet precies. Wel weten ze zeker dat het wereldwijd negatieve effecten oplevert.

TIKKENDE KLIMAATTIJDBOM

Over de hele wereld proberen we de uitstoot van CO2 tegen te gaan. Want hoe meer CO2 er rond de aarde zweeft, hoe meer warmte wordt vastgehouden en hoe sneller de temperatuur op aarde stijgt. In permafrost zit zo’n vijfduizend gigaton CO2. Dat klinkt hartstikke vaag, dus ter vergelijking: dat is maar liefst honderd keer de hoeveelheid CO2 die wij jaarlijks wereldwijd uitstoten. Als dit vrijkomt zal het gigantische milieuschade opleveren en zal de aarde verder opwarmen.

Wild Wonders of Europe / Cornelia Doerr / WWF

WAT KUN JIJ DOEN?

  1. Plant een boom (bomen nemen veel CO2 op en produceren zuurstof).
  2. Eet zoveel mogelijk plantaardig, zodat er geen bomen gekapt hoeven te worden om plaats te maken voor vee.
  3. Zorg zelf voor minder CO2-uitstoot (en dus minder opwarming van de aarde) door bijvoorbeeld te lopen in plaats van de scooter te pakken.

Meer lezen?

Wil je meer ontdekken uit het YOUTH-magazine van juni 2022?

Lees hier verder