Broedende slechtvalken

Toekomstkunde les 24

Ola Jennersten / WWF-Sweden

De slechtvalk kwam zo'n 60 jaar geleden bijna niet meer voor in Nederland. De oorzaak was veelvuldig gebruik van gifstoffen. Maar met het verminderen van gifstoffen in de landbouw zijn de slechtvalken aan een opmars bezig. Ze broeden er op los! Momenteel zijn er wel een paar honderd slechtvalken in Nederland.

Tijdens deze les kijken kinderen live mee bij een broedend paartje. Ze leren over de eigenschappen en bekijken welk gedrag de slechtvalken vertonen. Ook weten ze na deze les waarom roofvogels belangrijk zijn voor de balans in de natuur.

Groep 5 en 6

Kinderen denken na over hoe de slechtvalk leeft en leren waarom er steeds meer zijn in Nederland. Door een live-video te bekijken zien kinderen hoe een slechtvalk-paartje aan het broeden is. Ze maken een geboortekaartje en tellen af naar het moment dat de eitjes uitkomen.

Extra informatie bij deze les

Opdracht 1

Een slechtvalk is een roofvogel. Hij jaagt in de lucht op andere vogels, maar hij moet ook af en toe uitrusten. In maart is de tijd voor slechtvalken om eieren te leggen en kuikens uit te broeden. Al deze elementen kunnen terugkomen in het verhaal over de dag van de slechtvalk.

Opdracht 2

De bron is hier te vinden. De bron van deze les bevat filmpjes van ‘Beleef de Lente’. Je kunt de filmpjes eventueel samen bekijken. Ook is er een livestream.

Onderzoek van Janouk

Lees de weetjes eventueel samen.

Opdracht 4

Zestig jaar geleden was de slechtvalk in Nederland bijna uitgestorven. Dit kwam grotendeels door het gebruik van bepaalde soorten landbouwgif (bv. DDT).

a. In het schema zie je dat gewassen worden bespoten met gif. De gewassen worden door kleine vogels gegeten. Wanneer de slechtvalk te veel kleine vogels opeet die gif hebben gegeten, sterft hij.
b. Roofvogels zijn belangrijke predatoren. Zij staan aan de top van de voedselketen. Maar er zijn ook roofvogels die dieren eten die al dood zijn, dat zijn dus geweldige opruimers. Zonder roofvogels wordt het evenwicht in de natuur dan ook verstoord.

Opdracht 5

De slechtvalken zijn op 18 maart begonnen met broeden. Dit betekent dat de eieren ongeveer rond 10 april uit zullen komen.

Opdracht 6

Het is erg leuk om de hele video af te kijken. Zo krijgt het kind een beeld van het broedgedrag van deze vogels.

Als je nog niet klaar bent met de slechtvalk:

Op de website bij bron 2 zijn veel filmpjes te vinden van broedende vogels. Ook na het uitkomen van de eieren volgen de camera’s de kuikens tot deze uitvliegen.

Groep 7 en 8

Kinderen ontdekken hoe een slechtvalk jaagt en wat het belang van de slechtvalk is voor de natuur. Ze gaan een broedend slechtvalk-paartje volgen en rekenen uit wanneer de eitejs uitkomen. Door te tekenen volgen ze het paartje en registreren ze alles wat er gebeurt.

Extra informatie bij deze les

Opdracht 1

Slechtvalken jagen vaak in paren. Eén vogel vliegt heel hoog om de prooi te spotten en op te jagen. Wanneer de prooi door slechtvalk nummer een wordt opgejaagd neemt slechtvalk nummer twee een duikvlucht van grote hoogte. Hij ‘slaat’ de prooi tijdens de duikvlucht. Soms doodt dit de prooi in één keer, soms is de prooi zo versuft dat hij naar beneden valt. Dan is hij gemakkelijk te pakken door de slechtvalk.

Opdracht 2

De bron is hier te vinden. De bron van deze les bevat filmpjes van ‘Beleef de Lente’. Je kunt de filmpjes eventueel samen bekijken. 

Onderzoek van Janouk

Lees de weetjes eventueel samen.

Het antwoord op het eerste weetje is: 390 km per uur. De slechtvalk is daarmee het snelste dier op aarde!

Opdracht 4

a. Roofvogels staan aan de top van de voedselpiramide. Zij zorgen ervoor dat kleine (plaag)dieren (muizen, ratten e.d.) worden gegeten. Ook zijn er roofvogels (aasgieren) die aas eten. Dit betekent dat zij dieren die al dood zijn opeten. Dat zijn goede opruimers.
b. Roofvogels eten ook kleinere vogels. Dit kan betekenen dat als er te veel roofvogels zijn, er ook te veel soorten kleine vogels worden opgegeten.

De slechtvalken zijn op 18 maart begonnen met broeden. Dit betekent dat de eieren ongeveer 10 april uit zullen komen.

Opdracht 5

Het is leuk als het waarnemingsblad een soort van logboekje wordt met feiten en weetjes over de slechtvalk. Daarnaast kan het kind bedenken wat er gebeurt als de eieren uitbroeden en wat als dat niet gebeurt.

Opdracht 6

Het is erg leuk om de hele video af te kijken. Zo krijgt het kind een beeld van het broedgedrag van deze vogels.

Als je nog niet klaar bent met de slechtvalk:

Op de website bij bron 2 zijn veel filmpjes te vinden van broedende vogels. Ook na het uitkomen van de eieren volgen de camera’s de kuikens tot deze uitvliegen.

Live meekijken

Nog niet uitgekeken? Bekijk de website van de Vogelbescherming! Sinds de lente aangebroken is, kun je op deze website live bekijken hoe verschillende soorten vogels broeden, hoe eieren uitkomen en hoe kuikens opgroeien. 

Volg de vogels hier!

Lessenoverzicht

Bekijk de andere lessen van Toekomstkunde.