Expert Maarten
Toekomstkunde stuurde Maarten Bruns, steur-expert van het Wereld Natuur Fonds, wat vragen toe. Maarten weet alles van rivieren en de bijzondere dieren die daar leven, zoals de steur.
De steur is een vis die behoorlijk op een dino lijkt. Hij kan wel 3 meter lang worden en 300 kilo wegen! Heel lang leefde hij in Nederland, en werd hij zelfs gevangen om te eten. Maar sinds ongeveer 1950 is de steur hier uitgestorven. Alleen in Frankrijk zijn er nog een paar ouderdieren die nog eieren leggen.
Gelukkig werkt Maarten aan een actieplan om de steur terug te krijgen in de Noordzee en de Rijn, waar hij thuishoort!
Lees de vragen die hieronder staan en ga daarna verder met het werkblad.
Vraag 1
Hoe leeft de steur?
-
1
Trekvis
De steur is een trekvis. Hij leeft in de zee én in de rivier. De steur leeft het grootste deel van de tijd op zee, maar gaat terug naar de rivier om voort te planten. Dat betekent dat de vissen daar paren en eitjes leggen. Jonge steuren groeien op in de rivier en trekken dan naar zee. Als ze groot genoeg zijn om zelf te paaien, gaan ze terug naar hun eigen geboorteplek. Soms een tocht van wel 1.000 kilometer!
-
2
Oeroud
Er zijn fossielen van steuren gevonden van wel 220 miljoen jaar oud! Ze leefden dus al in de tijd van de dino's!
Vraag 2
Waarom is de steur verdwenen uit Nederland?
-
1
Visserij
Op de steur is vroeger veel gevist en daarom is hij uitgestorven in Nederland. Er waren er te weinig over om te overleven. De laatste werd zeventig jaar geleden gevangen in de Rijn.
-
2
Vies water
Daarnaast was het water in de Rijn, de rivier waar de steur leefde, erg vervuild. Dat kwam door fabrieken en het riool. Het water was zo vies dat het niet meer gezond was voor de steur.
-
3
Pas laat eitjes
Steuren kunnen oud worden, zeker wel 60 jaar! Maar steuren leggen pas eitjes als ze ouder dan 10 jaar zijn. Daardoor duurt het lang voordat steuren zich voort kunnen planten. Jonge steuren haalden vaak de leeftijd van 10 jaar niet, doordat ze gevangen werden of stierven door het vervuilde water.
Vraag 3
Waarom kan de steur nu weer terugkomen?
-
1
Gestopt met vissen
Er wordt niet meer gevist op de Rijn! En vissers die een steur vangen in de Noordzee, worden gevraagd om de steur terug in zee te plaatsen.
-
2
Schoon water
De Rijn is de beste plek voor de steur in ons land. Vroeger was het water vervuild, maar nu weer stukken schoner. Er zijn afspraken gemaakt met fabrieken en riolering wordt beter gezuiverd, zo komt er minder vies water in de Rijn!
Vraag 4
Hoe gaan we zorgen dat de steur terugkomt?
-
1
Handje helpen
Om de steur terug te laten keren op de Rijn, moeten we hem een handje helpen. Er zwemmen nog maar weinig steuren in de Noordzee, die komen van de rivier de Gironde uit Frankrijk. De kans klein is dat die steuren weer de Rijn gaan opzwemmen om voort te planten.
-
2
Kweken en uitzetten
Daarom kweken we steuren in Frankrijk en zetten we die uit in de Rijn. Ze trekken dan naar zee en als ze later oud zijn gaan ze hopelijk weer terug naar de Rijn om daar te paaien. Trekvissen onthouden waar ze opgegroeid zijn. De uitzettingen nu zijn vooral voor onderzoek bedoeld. Het zijn maar weinig vissen, nog lang niet genoeg. We hopen dat we over een paar jaar veel meer jonge steuren kunnen uitzetten.
-
3
Zwemroutes
Het is belangrijk om de zwemroutes van de steur open te houden, zodat hij vrij tussen de zee en de rivier kan zwemmen. Sluizen en dammen moeten bijvoorbeeld op een kier of helemaal opengezet worden, zodat de steur er altijd langs kan.
Vraag 5
Waarom is het goed dat de steur terugkomt?
-
1
Het helpt ook andere dieren.
De Europese steur is echt bijna uitgestorven. Als het ons niet lukt de steur terug te brengen, is deze rivierdino voorgoed uitgestorven. En als de steur in onze zeeën en rivieren kan overleven, dan kunnen andere dieren ook overleven. De steur is een vis die kan laten zien of het goed gaat met onze natuur. En als dat zo is, gaat het met andere dieren ook beter, zoals de zalm.