De 56-jarige Mohan Tharu woont in het kleine dorpje Madhuban, in het midden van West-Nepal in het Khata-corridorgebied. De Khata-corridor is een strook bos van een paar kilometer lang die het Bardia National Park in Nepal verbindt met het Katarniaghat Wildlife Sanctuary in India. Die verbinding maakt het leefgebied van onder andere tijgers en olifanten veel groter. Hij geeft ze de kans om zich voort te planten.

Mohan legt uit hoe zijn dorp, in samenwerking met WWF-Nepal, brandhout inruilde voor biogas. Het resultaat: een betere bescherming van het bos en de dieren die er leven, én ook meer welzijn en betere inkomsten voor de lokale Tharus-gemeenschap.

Problemen voor mens en natuur

In 1990 was het dorp Madhuban niet meer wat het ooit geweest was. De voorheen weelderige dorpsbossen waren uitgedund en kaalgekapt. Ook Mohan haalde er elke dag zijn brandhout. “Hele bomen heb ik gekapt, alleen maar om op te stoken,” herinnert hij zich. Minstens zeven uur per dag waren hij en zijn familie bezig met het verzamelen van brandstof. Thuis moest Mohans vrouw Thagiya elke dag zeker zes uur in de keuken staan. Het eten kookte langzaam op het hout, en de rook die vrijkwam zette het hele huis blauw. Dat zorgde voor veel ademhalings- en oogproblemen in het gezin.

Tijd voor verandering

Het was tijd voor verandering in Madhuban. In samenwerking met WWF-Nepal startten de dorpelingen in 2001 een bosbouwprogramma, met Mohan als eerste voorzitter. Door kennis te delen, ontwikkelden ze samen een beter inzicht in het belang van het bos en hoe ze het goed konden beschermen. Gaandeweg stopten de dorpelingen met het kappen van bomen en het laten grazen van vee, terwijl ze ook nieuwe bomen plantten.

Eind 2007 was het tijd voor een volgende stap. Bikhu Tharu, dorpsgenoot van Mohan, ging als eerste in het dorp over op biogas, weer in samenwerking met WWF-Nepal. Een biogasinstallatie gebruikt mest en water om het schone gas methaan te produceren. Een goed alternatief voor brandhout.

Deze vernieuwing wekte veel nieuwsgierigheid, vooral bij de vrouwen. Op een dag ging Mohans vrouw Thagiya langs Bikhu's huis om te kijken hoe dat biogas nu eigenlijk werkte. Ze was verbaasd hoe snel het voedsel kookte, en hoe schoon en rookvrij de keuken en het huis waren. Bovendien besefte ze dat zij en Mohan met biogas niet langer meer halve dagen in het bos hoefden te zoeken naar brandhout. Thagiya was overtuigd: ze wilde ook een biogasinstallatie.

Een nieuw huis

Die installatie kwam er echter niet zomaar. Mohan: “Allereerst moest ik bij de lokale coöperatie een lening aangaan. En ook al zag ik de voordelen, toch wist ik niet zeker hoe ik dat geld zou moeten terugbetalen. Ook had ik niet genoeg ruimte rond mijn huis voor zowel de biogaseenheid als de buffels en hun stal die nodig zouden zijn voor de mest.” Gelukkig waren Mohan en zijn drie broers mede-eigenaars van een groter stuk grond iets verderop. Ze verdeelden het voorouderlijke land en Mohan besloot om er een nieuw huis te bouwen.

4 jaar later is Mohan een gelukkiger man. Uit de biogasinstallatie blijft namelijk hele goede mest over, waar Mohan groenten zoals bloemkool, kool en aardappelen biologisch mee teelt. Die verkoopt hij aan mensen uit Madhuban en naburige dorpen in India. Mohans totale inkomen is verdubbeld en hij heeft de lening voor de biogasinstallatie terugbetaald.

Beschermd bos en een schoon huis

Er stapten bijna 40 huishoudens over op biogas, waardoor het bos nu beter beschermd blijft. Mohan en zijn dorpsgenoten beheren 130 hectare van hun gemeenschapsbos voor het duurzaam oogsten van veevoer en hout. Hij is blij met alle veranderingen. Net als Thagiya: haar gezin kan nu gezond ademen in een rookvrije keuken.

Meer ruimte voor vrouwen

De vrouwen in het dorp brengen nu minder tijd door in de keuken. Ze doen mee aan dorpsbijeenkomsten en sommigen volgen onderwijsprogramma's - activiteiten die eerder vooral op mannen gericht waren. Thagiya is voorzitter van twee spaargroepen voor vrouwen. Ze sparen structureel en gaan op basis van de beslissing van de groep ook leningen aan voor activiteiten waar ze een inkomen mee kunnen verdienen.

In harmonie

In 2010 kwamen Mohan en de 38 anderen die biogas hadden geïnstalleerd bijeen voor een speciale ceremonie, toen de regering Madhuban erkende als het derde biogasmodeldorp in Nepal. Intussen zijn er ruim 15.000 biogaseenheden in dorpen geïnstalleerd. Dit project is een inspirerend voorbeeld van het herstellen van de harmonie tussen mens en natuur. Deze relatief eenvoudige vorm van natuurbescherming is goed voor natuur én mens.