Dit was slechts een onderdeel van een driedaagse workshop waarin ik samen met collega’s van WWF-Mongolië en Rusland werkte aan het raamwerk van een nieuwe strategie voor ons natuurbeschermingswerk in de regio. De vorige strategie was verlopen en dus werd het tijd om de koppen bij elkaar te steken en een nieuwe tactiek te bepalen.

Zoiets lijkt een abstract en saai proces. Maar ik weet waar we het allemaal voor doen. Krap twee maanden eerder was ik op een indrukwekkend veldbezoek in zowel het Russische als het Mongoolse deel van de Altai Sayan geweest. Natuurlijk was dat allemaal ver voordat de coronacrisis uitbrak; sindsdien verloopt al het contact over de nieuwe strategie via email en online belafspraken.

Geest van de bergen

De reis begon in het Russische Sailugemsky nationaal park. Na een steile klim naar boven ging mijn hart flink tekeer en de wind gierde om mijn hoofd. Ik draaide me moeizaam om en voelde me in één klap heel nietig. Ik keek uit over het gebergte dat zich zover uitstrekte als ik kon kijken. Hier in één van de meest afgelegen gebieden op aarde leeft de ‘geest van de bergen’. De sneeuwluipaard wordt zo genoemd vanwege zijn fantastische camouflage en schuwe karakter. Wetenschapper Alexey Kuzhlekov liep naar een stapeltje stenen waar een automatische camera aan vast zat gebonden. Hij haalde het SD-kaartje eruit en bekeek op een gewone fotocamera de beelden. Helaas, geen sneeuwluipaard. Maar wel hazen en ander klein wild.

De kracht van water

De reis voerde daarna door ruig en weids landschap waar kale bergen langzaam overgingen in groen beboste heuvels. We volgden een ruw kolkende rivier die als een slang door het landschap kronkelde en ons uiteindelijk een wel heel spannende avond bezorgde. Bijna aangekomen bij onze slaapplaats moesten we de rivier oversteken en een laatste stuk door de rivierbedding rijden. Collega Natalia werd licht nerveus achter het stuur. De auto stond laag op de wielen en ze twijfelde of we de overkant zouden halen. Na een schietgebedje gaf ze gas en voelden we de keien onder de banden weg glippen. Bijna middenin het water had de rivier de auto in zijn macht en voelden we ons even wegdrijven. Natalia gaf en dot gas waarna we ineens op het droge stonden! Met trillende handjes stapte ze uit en nam snel een slok koffie uit haar thermosfles.

De volgende dag vervolgden we onze weg en ontmoetten we lokale bewoners die nauw betrokken zijn bij het natuurbeschermingswerk in het gebied. Ze zetten zich in als natuurgids en helpen bij het onderzoek naar dierpopulaties. Ook spraken we kort met de ex-stroper Mergen Markov die nu sneeuwluipaarden schiet met een camera in plaats van een geweer.

De grens over

Daarna was het tijd om te vertrekken naar Mongolië, maar wij waren niet de enigen die het plan hadden die dag de grens over te steken. In een lange colonne stonden auto’s, busjes en touringcars opgesteld vol met bagage. Alle spullen werden van de voertuigen geladen en een gebouw binnengedragen waar ze door scanners werden gehaald. Na de benodigde stempels en lange wachttijd konden ook wij onze weg vervolgen.

En dan is het net of je op een andere planeet bent geland. Het groene landschap veranderde aan de Russische kant van de grens al langzaam in dorre steppes, maar hier namen de bruintinten nog verder ons blikveld in. Er wachtte ons een landschap van grillige bergen omzoomd met halfwoestijn en her en der een pluk dor gras. De weg hield al snel op waarna we een bandenspoor volgden richting ons kamp in het Jargalantgebergte.

Kamp in de bergen

In het kamp keken we uit over de vallei waar kuddes saiga-antilopen en Mongoolse gazelles met hoge snelheid overheen raceten. Dit was ons thuis voor de komende dagen. We maakten verschillende tochten door de bergen waarbij we opnieuw zoek gingen naar de sneeuwluipaard en allerlei interessante dieren tegenkwamen. Maar we kregen ook bezoek van lokale schoolkinderen die zich met hulp van WWF inzetten voor de bescherming van de natuur met hun ecoclubs. En we bezochten een kamelenherder en zijn familie waar we proefden van de producten die zij maken van de kamelenmelk.

Oog in oog

Op één van de laatste dagen van ons bezoek aan het Jargalantgebergte ging opeens de telefoon. Herder en vrijwillige ranger Mr. Bolor-Erdene zat al dagen met zijn verrekijker in de bergen te loeren of hij ergens iets zag bewegen. Hij stond iedere ochtend rond vier uur op en was vastbesloten om ons ‘zijn’ sneeuwluipaarden te laten zien. Aan de telefoon riep hij enthousiast dat we NU naar boven moesten komen! Na een ingewikkelde klim stonden we met telescopen en verrekijkers op een klif met uitzicht op een kale rotswand. Ik zag helemaal niets… Totdat ik ineens iets in mijn ooghoek zag bewegen. Maar liefst vier zeer goed gecamoufleerde sneeuwluipaardwelpen maakten zich los van hun achtergrond en keken me recht in de ogen. Er ging een golf van emotie door de groep, wat een bijzonder moment!

Daar doen we het dus voor

Gedurende de hele reis zagen we veel aspecten van het werk van WWF in de regio, gericht op de bescherming van de bossen, rivieren en wildlife zoals de sneeuwluipaard. Het is ontzettend belangrijk dat er goede plannen worden gemaakt zodat dit op een zo efficiente en effectief mogelijke manier kan worden uitgevoerd met alle belanghebbenden in het gebied. Met de vernieuwde strategie op zak kunnen we weer een paar jaar vooruit en zorgen we hopelijk voor een zorgeloze toekomst van de vier welpen!