Philip Li
21 juni 2019

Neusaap in het gedrang

De neusaap is een unieke en ernstig bedreigde diersoort die relatief weinig aandacht van natuurbeschermers krijgt. WWF gaat de komende jaren de Nederlandse stichting Cross Nature helpen bij haar inzet voor de aap-met-de-grote-neus. De aap is vernoemd naar de vroegere Nederlandse kolonisators (die ook zo’n grote neus zouden hebben): neusaap wordt op Borneo wel orang-belanda, Nederlander, genoemd.

De neusaap in het kort

Neusapen zijn uitsluitend op het eiland Borneo te vinden. Ze hebben een lange staart, een bolle buik en zwemvliezen tussen de tenen. 

Vooral de augurkvormige neus van een volwassen neusaapman is imposant. De grote neus dient om indruk te maken op rivalen en op vrouwtjes. Neusapen verdedigen hun groep fel tegen indringers. Daarbij slaken ze een toeterend gebrul. De neus die gewoonlijk slap naar beneden hangt, staat bij het schreeuwen recht vooruit. Waarschijnlijk versterkt hij ook het geluid. Neusapen leven altijd in de buurt van water. Met name in de mangrovebossen aan de kust, maar ook wel in moeras- en rivierbossen verder landinwaarts. Het zijn uitstekende zwemmers. Er zijn exemplaren 'opgevist' die zich kilometers ver op zee bevonden.

Stille verdwijning leefgebied

De grootste bedreigingen voor neusapen zijn de jacht voor bushmeat maar vooral ook de onopgemerkte vernietiging van de leefgebieden. De neusaap stelt specifieke eisen aan zijn omgeving en kan daarom niet overal leven. Om dat verlies van zijn leefgebied tegen te gaan is er veel data over de neusaap verzameld. Daarna zijn richtlijnen opgesteld voor het beheer van de overgebleven leefgebieden voor de managers van plantages of bossen en de lokale bevolking.


Buren van de orang-oetan

De leefgebieden van orang-oetans en neusapen grenzen min of meer aan elkaar, met een kleine overlap in de veen- en moerasbossen. Orang-oetans gaan zo goed als nooit de mangroves in. Ze overnachten ook niet in de bomen naast de rivieren zoals neusapen dat doen. Tussen de twee apen is daardoor nauwelijks sprake van concurrentie om voedsel.

Dit komt ook omdat neusapen geen rijp fruit kunnen eten. Daarmee heeft de neusaap een unieke rol in het ecosysteem. Hij eet vooral jonge bladeren en onrijp fruit waarvan de zaden niet zullen ontkiemen. Een neusaap verspreidt in tegenstelling tot de orang-oetan dus geen vruchtbare zaden in zijn uitwerpselen. Zo worden de voedselboomsoorten (die over het algemeen uitbundig voorkomen) in toom gehouden en krijgen andere soorten planten en bomen meer kansen om te groeien en ontstaat er dus een grotere diversiteit.

De samenwerking van WWF met de stichting Cross Nature voor de neusaap op Borneo begint in juli 2019.

Gerelateerde artikelen

Merijn van Leeuwen

Three Basins Summit: een belangrijke start voor samenwerking tussen regeringen

De staatshoofden en regeringsleiders die afgelopen week bijeenkwamen in Republiek Congo voor de Three Basins Summit hebben toegezegd nauw te gaan samenwerken. De landen erkenden hoe belangrijk de samenwerking is en kwamen overeen om in een 7-puntenplan manieren te ontwikkelen om de bossen te beschermen. De top heeft echter niet geleid tot een alliantie tussen de landen in de drie tropische bossengebieden, Amazone, Zuidoost-Azië en Congo, zoals WWF had gehoopt.
Meer info
Martin Harvey / WWF

Three Basins Summit: WWF roept op tot meer actie en financiering voor behoud tropische bossen

Vandaag begint in Republiek Congo een topconferentie over de drie grootste regenwoudgebieden op aarde, Amazone, het Congobekken en Zuidoost-Azië, op initiatief van de leiders van landen uit die regio’s. WWF spoort de regeringen van landen met tropische regenwouden aan om een sterke alliantie te smeden om bescherming, duurzaam beheer en herstel van deze kostbare bosecosystemen gezamenlijk te coördineren, opschalen en te versnellen.
Meer info
Luis Barreto / WWF-UK

Wereld Natuur Fonds gaat illegale ontbossing tegen met AI-systeem

WWF-NL gaat illegale ontbossing tegen met de ontwikkeling van Forest Foresight. Dit intelligente systeem voorspelt met big data, waaronder satellietbeelden, houtkap in tropische bossen waarop overheden en lokale organisaties op tijd kunnen ingrijpen.
Meer info

Blijf op de hoogte

Ontvang inspiratie, acties, duurzame tips en het laatste natuurnieuws van WWF in je mail én krijg 10% korting in onze duurzame webshop (inschrijven mag vanaf 16 jaar, korting is van toepassing op hele assortiment met uitzondering van Bosje Bomen en alle boeken).