Na jarenlange voorbereiding staat de tijger op het punt terug te keren in het wild in Centraal-Azië.

Het begon met de vaststelling in 2010 dat er nog maar 3200 tijgers in het wild waren op de wereld. Een absoluut dieptepunt, een afname van meer dan 95% sinds 1900. Het voortbestaan van de tijger als soort stond op het spel.

In dat jaar, een Chinees Jaar van de Tijger, kwamen de leiders van de tijgerlanden en tijgerbeschermers als WWF bijeen en spraken af te voorkomen dat de tijger helemaal zou verdwijnen. In hun plan dat bekend werd als 'Tx2', twee keer zoveel tijgers in het volgende jaar van de tijger 2022, werd de bescherming opgevoerd en het leefgebied van de tijger uitgebreid.

Toen stak Kazachstan zijn vinger op. De Kazachse overheid wilde graag tijgers terug in hun land waar ze rond 1950 uitstierven. Na veel overleg en onderzoek ondertekenden de Kazachse regering en WWF in 2017 een samenwerkingsovereenkomst om tijgers te herintroduceren. Met als einddoel om in 2035 een gezonde populatie van 50 tijgers te bereiken.

Maar eerst: natuurherstel

Van oudsher leefden er Kaspische tijgers in de delta van de Ili-rivier bij het Balkasjmeer in Kazachstan. Dit gebied werd aangewezen als toekomstig leefgebied voor tijgers. Het ecosysteem was er slecht aan toe en vóór tijgers er zouden kunnen overleven, moest nog veel gebeuren. Het gebied, zo groot als de provincie Gelderland, kreeg om te beginnen een beschermde status als Ili-Balkasj Reservaat. Er kwam budget voor het beheer van het reservaat en er werden rangers en ander personeel opgeleid en aangesteld. Bossen werden aangeplant, rietvelden hersteld, prooidieren zoals herten en zwijnen uitgezet, en er werd nauw samengewerkt met de lokale gemeenschappen. Door het project komen er voor hen opleidingen en banen beschikbaar. En hoewel confrontaties tussen tijgers en mensen pas op lange termijn een risico vormen en de dorpen heel ver van het reservaat vandaan liggen, weten de mensen al dat ze training krijgen en hulp bij het veilig huisvesten van hun vee. Dankzij de unieke samenwerking tussen WWF en de stichtingen Contribute en Pharus is dit alles mogelijk gemaakt.

Kink in de kabel 

In het oorspronkelijke plan zouden de tijgers uit Rusland komen waar de tijgerpopulatie een gezonde omvang heeft en lokaal zelfs te groot aan het worden is. Maar door de opheffing van WWF in Rusland, verviel die afspraak.
Intussen was het gebied klaar om tijgers te ontvangen. En ook de overheid en de lokale bevolking willen graag dat het gaat gebeuren na alle voorbereidingen van de afgelopen jaren.  Toen kwam het idee op om tijgers uit gevangenschap uit te zetten. Om een begin te maken met de terugkeer van tijgers in Kazachstan. En zo geschiedde.

Eerste stel

In september 2024 zijn de eerste 2 tijgers naar Ili-Balkasj gebracht. Zij kwamen uit een opvang voor grote katten van Stichting Leeuw in Nederland. Deze Kuma en Bohdana, een Siberische tijger en tijgerin die allebei in een dierenpark zijn geboren, hebben altijd in gevangenschap geleefd en kunnen niet voor zichzelf zorgen. Zij zijn in Kazachstan om te fokken. Hun jongen zullen als ze 3 à 4 jaar oud zijn en klaar om op eigen benen te staan, worden vrijgelaten in het reservaat. In de toekomst zullen meer Siberische tijgers worden uitgezet in het reservaat. De Siberische tijger verschilt niet veel van de uitgestorven Kaspische tijger en is het best aangepast aan het klimaat in Kazachstan.

Leefruimte

Binnen het reservaat zijn zes omheinde ruimtes gemaakt van bij elkaar 3 hectare waar de tijgers na hun reis kunnen bijkomen en wennen aan de nieuwe omstandigheden. Tijgers die uit gevangenschap komen om in Ili-Balkasj te fokken zullen altijd in een omheind gebied blijven. Hun jongen en wilde tijgers die in de toekomst bijvoorbeeld uit het Russische verre oosten komen, gaan wel na verloop van tijd naar het wild. Ze krijgen een halsbandzender om zodat we ze kunnen volgen in hun nieuwe leefgebied. 

Meer ruimte is meer tijgers

WWF en de overheid van Kazachstan gaan in totaal 25 tot 30 Siberische tijgers uitzetten. Zo kan de populatie, met herintroducties van wilde tijgers en aanwas door foktijgers, worden opgebouwd naar zo’n 50 dieren in 2035.