Martin Harvey / WWF

Zuidelijk Afrika

Uitgestrekte savannes en wildernis, rijk aan wilde dieren zoals olifanten, giraffes, buffels, leeuwen, luipaarden, cheeta's, de ernstig bedreigde zwarte neushoorn en de wilde hond. Met grote rivieren die een levensader zijn voor mens en dier. 

Samenwerken voor de natuur

In zuidelijk Afrika ligt het grootste grensoverschrijdende natuurgebied ter wereld: Kavango-Zambezi (oftewel: KAZA). Het is 520.000 km² groot en ligt in het stroomgebied van de rivieren de Kavango en de Zambezi. De rivieren en de omringende savannes en graslanden staan bekend om overweldigende natuurverschijnselen. Elk jaar overstromen de rivieren, waardoor duizenden dieren de regen en het voedsel achterna gaan. De bekende Victoriawatervallen en de Okavangodelta liggen in KAZA. 

Om de waardevolle natuur in het gebied te behouden richtten de landen Zambia, Zimbabwe, Botswana, Namibië en Angola in 2011 KAZA op. Met als doel de rijke natuur te beschermen, toerisme te stimuleren en daarmee de levensstandaard van de lokale bevolking te verbeteren. WWF heeft vanaf het begin de ontwikkeling van KAZA gesteund en werkt nog altijd samen met andere natuurbeschermers in het gebied.

Will Burrard-Lucas / WWF-US

Bedreigingen voor de natuur in zuidelijk Afrika

  • 1

    Verlies en versnippering leefgebied

    De helft van alle savanneolifanten leeft in KAZA. Hun leefgebied is erg versnipperd door ontbossing, wegen, bebouwing en landbouw. Olifanten en ander wild kunnen daardoor niet van de ene plek naar de andere trekken op zoek naar voedsel en water. Door het verwijderen van barrières zoals hekwerken, en de aanleg van verbindingen tussen leefgebieden kunnen olifanten en andere wilde dieren weer veilig migreren. 

  • 2

    Mens-dierconflicten

    De olifanten en roofdieren in KAZA betekenen voor de lokale gemeenschappen, die veelal arm zijn, soms grote problemen. Doordat de bevolking groeit en de dorpen en landbouwgronden groter worden, gaan bossen en wilde natuur verloren en komen mens en dier elkaar vaker tegen. Een olifant eet bijvoorbeeld de oogst op of een leeuw doodt een koe. De schade die veroorzaakt is door wilde dieren heeft een enorme invloed op het leven van de bevolking. De kosten lopen in de tientallen miljoenen euro’s per jaar en daarnaast zorgt het voor angst en verdriet. Lees meer over de impact van mens-dierconflicten in KAZA (EN).

  • 3

    Wildlife crime

    Stroperij en de illegale handel in wildlife-producten is uitgegroeid tot een miljarden-businessVan sommige diersoorten worden meer dieren gedood dan erbij komen. Wildlife crime bedreigt het natuurlijk kapitaal en brengt de inkomens van gemeenschappen die leven van toerisme in gevaar door ze van hun cultureel en natuurlijk erfgoed te beroven.

  • 4

    Blokkerende dammen

    De grote dammen in en rond de Zambezi zijn een ramp voor het leven langs en in de rivier. Doordat het water zijn natuurlijke loop verliest, verdwijnen de jaarlijkse overstromingen waar zoveel dieren en mensen van afhankelijk zijn. Vlaktes verdrogen, vissen verdwijnen en mensen verliezen hun voedsel. Dammen verergeren de effecten van klimaatverandering die de watertoevoer van de rivieren nu al vermindert. 

de Iconen van Afrika

Deze dieren hebben onze hulp hard nodig

Martin Harvey / WWF
Neushoorn
Neushoorn
Stroperij en illegale handel vagen de Afrikaanse neushoorn weg.
James Suter / Black Bean Productions / WWF-US
Olifant
Olifant
55 Afrikaanse olifanten per dag gedood.
Steve Morello / WWF
Leeuw
Leeuw
Het aantal leeuwen is met 40% gedaald.
naturepl.com / Anup Shah / WWF
Luipaard
Luipaard
Mensen betalen nog steeds grof geld voor een bontjas van een luipaardvacht.
Gernant Magnin / WWF-Netherlands

De natuur in zuidelijk Afrika beschermen

  • 1

    Herstellen en verbinden van natuurgebieden

    Door olifanten te voorzien van een zender onderzoeken we welke trekroutes ze nemen en welke obstakels ze daarbij tegenkomen. Met die data kunnen we zien welke gebieden beschermd moeten worden of verbonden moeten worden. We werken samen met overheden, lokale bevolking en parkbeheerders bij het beheer van (grensoverschrijdende) natuurparken en de problemen die ze tegenkomen. 

  • 2

    Oplossingen voor mens-dierconflicten

    Samen met bewoners bekijken we welke manieren lokaal het beste werken om wilde dieren buiten hun akkers en dorpen te houden en geen schade op te lopen. Op sommige plekken werkt het verbranden van chilipepertjes goed tegen olifanten, die houden niet van de scherpe rook. 

    Met natuurvriendelijke landbouwmethodes kunnen boeren grotere opbrengsten hebben zonder daarvoor natuur op te offeren. Zo blijft het leefgebied van wilde dieren intact en gaan boeren én olifanten erop vooruit.

  • 3

    Dieren beschermen

    We doen onderzoek naar wilde honden en leeuwen om hun leefwijze en leefgebied in kaart te brengen. We steunen anti-stroperijbrigades om wildlife crime tegen te gaan en voorzien parkrangers van een goede uitrusting en materieel. En we geven voorlichting en educatie aan lokale bevolking en werken samen bij de bescherming van de wilde dieren. 

  • 4

    Vrij stromende rivieren

    We zitten om tafel met overheden en de private sector om de rivieren rond de Zambezi vrij stromend te maken of te houden. Daarbij kijken we naar alle functies die de rivier vervult zoals watervoorziening voor drinkwater, landbouw en industrie en energievoorziening. 

Resultaten en Updates

Christiaan van der Hoeven / WWF-Netherlands

Interview Thomas Breuer

Lees het persoonlijke verhaal van Thomas Breuer, die dagelijks met en voor deze indrukwekkende dieren werkt.
Meer info
Peter Chadwick

Flying rhinos: de 250e zwarte neushoorn verhuisd

Het Black Rhino Range Expansion Project (BRREP) van WWF en partners in Zuid-Afrika voltooide onlangs met succes de translocatie van 20 zwarte neushoorns naar een nieuw leefgebied. Daaronder bevond zich de 250e neushoorn die veranderde van leefgebied. De 20e verjaardag van dit succesvolle project kreeg daarmee een feestelijk tintje.
Meer info
KAZA secretariat

Aantal Afrikaanse savanneolifanten in natuurgebied KAZA toegenomen

In Livingstone, Zambia, zijn vandaag de resultaten bekend gemaakt van de KAZA Elephant Survey, een telling van de olifanten in ’s werelds grootste natuurgebied Kavango-Zambezi (KAZA). Naar schatting leven er 227.900 olifanten in KAZA. Dit wijst op een stabiele populatie!
Meer info

Blijf op de hoogte

Ontvang inspiratie, acties, duurzame tips en het laatste natuurnieuws van WWF in je mail én krijg 10% korting in onze duurzame webshop (inschrijven mag vanaf 16 jaar, korting is van toepassing op hele assortiment met uitzondering van Bosje Bomen en alle boeken).