Wat is een dam?

• 1

  Water verdelen

  Misschien ken je de dammen die de bevers bouwen wel. In Nederland hebben we ook dammen, die werken bijna hetzelfde. Een dam ligt dwars in een rivier en is gemaakt van stevig materiaal, zoals beton. Zo kan de dam al het water tegen houden. Dammen beschermen ons zo tegen overstromingen.

• 2

  Vissen stoten hun neus

  De dammen houden niet alleen het water tegen, maar ook alle vissen die in de rivier zwemmen. Trekvissen zoals zalmen, palingen en de steur stoten dus vaak hun neus tegen de dam. Auw!

Wat is een trekvis?

• 1

  Zoet en zout

  Trekvissen zijn vissen die van zout naar zoet water zwemmen en andersom. De meeste trekvissen leven in het zoute water van de zee, maar trekken naar zoet water in de rivieren om daar te paaien. Dat betekent dat vissen daar paren en eitjes leggen. De jonge vissen groeien op in de rivier en trekken naar zee als ze groot genoeg zijn. Als ze weer wat ouder zijn, gaan ze terug naar hun geboorteplek in de rivier. Dat is soms wel een tocht van 1.000 kilometer!

• 2

  Kleiner leefgebied

  In Europa staan dammen vaak op 1 kilometer van elkaar af. Soms staat een dam iets op een kier of kunnen de vissen er via een omweg toch nog langs. Maar lang niet altijd. Dat betekent dat de trekvissen geen lange tochten meer kunnen maken. Het leefgebied van trekvissen is door dammen dus veel kleiner geworden.

Waarom moeten de dammen worden weggehaald?

• 1

  Oude dammen

  Zoals je al hebt gelezen zijn dammen zijn niet zo goed voor het leefgebied van de trekvissen. In Spanje, Frankrijk, Polen en Groot-Brittannië staan veel oude dammen die niet meer worden gebruikt. Ze houden het water tegen, terwijl dat niet meer nodig is. Jammer voor de vissen, want zo kunnen ze hun voedselgebieden en de plek waar ze hun eitjes leggen niet meer bereiken. Daardoor zijn er steeds minder trekvissen, zoals de zalm, de steur en de paling in de rivieren. Er zijn zelfs een aantal trekvissen verdwenen.

• 2

  Voor de vogels

  Niet alleen de vissen hebben last van de dammen. Visetende vogels zoals de lepelaar, de zwarte ooievaar en de zeearend kunnen geen eten meer vinden. Omdat er minder voedsel te vinden is wordt de gezondheid van de vogels slechter. Ze worden zwakker en leggen minder eieren.

Hoe worden dammen weggehaald?

• 1

  Afbreken

  Dammen worden afgebroken om de rivier weer vrij te laten stromen, maar dat is vaak best veel werk. Soms worden er explosieven gebruikt om dammen af te breken. Grote stukken beton spatten dan uit elkaar. Het is een heel spektakel. Maar vaak wordt de dam stukje voor stukje met grote graafmachines afgebroken. Dit kan soms maanden duren.

• 2

  36 meter hoog

  In 2021 zijn er zeker 31 dammen weggehaald door natuurbeschermers. De grootste lag in Frankrijk. De Vezins Dam was wel 36 meter hoog en is er nu niet meer. De rivier kan daar weer vrij stromen!