naturepl.com / Doug Allan / WWF
Portretfoto van Gerrit Polet
Gert Polet
Expert Noordpool & Russische natuur
30 september 2024

Op zoek naar ijswalvissen in het Noordpoolgebied

Uitkijkend over de zee die vol met ijs ligt, zoeken we naar walvissen. We bevinden ons een aantal jaar geleden op het schip van het Noors Polair Instituut, waarop jaarlijks wetenschappers ijsberen onderzoeken. Dit keer mochten we bij uitzondering mee omdat er ook gezocht wordt naar walvissen, en er zijn veel ogen voor nodig om dat goed te kunnen doen.

Voedsel onder het zee-ijs

We richten ons op de typische walvissen van het Noordpoolgebied: narwal, Groenlandse walvis en beluga: ijswalvissen. Zij houden zich het liefst op aan de randen van het zee-ijs, waar het meeste voedsel te vinden is. Onder het zee-ijs leven algen die zonlicht omzetten in biomassa, kleine diertjes als krill-achtigen, het voedsel van de Groenlandse walvissen. Ook narwal en beluga vinden hier hun voedsel, voornamelijk vissen. Robben en ijsberen leven ook in dit ecosysteem, dat draait om zee-ijs.

Beluga’s en ijsberen

Ikzelf tuur over een van de fjorden van Spitsbergen. We zijn hier op een klein expeditie schip met gasten die de pracht en praal van het Noordpoolgebied willen ervaren, en ik mag een aantal lezingen verzorgen. Er staat weinig wind en toch zie ik een ander soort rimpeling op het water. Het is een groepje beluga’s! Kleine witte walvissen. En dan volgt er nog een groepje! Ik zie een kalf en ben blij. Dan nog een groepje, en nog een. Een lange rij van groepjes beluga’s! We schatten dat er wel 200 voorbijkwamen! Verderop op het zee-ijs komen we een ijsberin met haar jong tegen; onze dag kan niet meer stuk. Dit zijn beelden die je je hele leven bijblijven.

Een beluga walvis in de Arctische Oceaan Kevin Schafer / WWF

Aanvaringen en onderwatergeluid

Ik denk aan de studenten met wie we begonnen alle literatuur en kennis over de ijswalvissen bijeen te brengen. Ze schreven een geweldig rapport! Mijn collega’s van WWF hebben dit onderzoek voortgezet en interactieve kaarten gemaakt van de migratiecorridors en de knelpunten daarin, en van de gebieden die beschermd moeten worden. Langs de rest van de corridor moeten economische activiteiten rekening houden met deze unieke zeezoogdieren. Aanvaringen en onderwatergeluid verstoren hen. Daarom maakt WWF zich hard voor betere regelgeving.

Nu is hierover een geweldig rapport gepubliceerd, samen met een interactieve website waarmee beleidmakers, de scheepvaartindustrie en andere belanghebbenden, zoals de lokale bevolking, kunnen bekijken welke gebieden als eerste beschermd moeten worden, waar schepen langzamer zouden moeten varen, en waar er absoluut geen verdere ontwikkeling van olie en gas mag plaatsvinden.

Groenlandse walvissen in Canada VDOS Global / WWF-Canada

Unieke walvissoorten mee de toekomst in

En zo gaat het verhaal van de bescherming en instandhouding van de natuur verder. We maken flinke stappen vooruit: grote zeegebieden zijn inmiddels beschermd, schepen die varen op stookolie mogen het Noordpoolgebied niet meer in. Desondanks vrees ik dat natuurbescherming nooit klaar of af zal zijn. Er zullen steeds nieuwe ontwikkelingen zijn, nieuwe bedreigingen opdoemen, waar we een antwoord op moeten geven om al die unieke walvissoorten in het Noordpoolgebied met ons mee de toekomst in te nemen.
‘What happens in the Arctic does not stay in the Arctic,’ zeggen we als WWF’ers wel eens tegen elkaar. Als Groenland smelt en de zeespiegel verder stijgt, zullen 1 biljoen mensen aan de kusten direct bedreigd worden. Ik kan me niet voorstellen dat je daar niets aan zou wil doen, en als WWF’er kan ik dat gelukkig!

Gerelateerde artikelen

Roger LeGUEN

6 dieren die last hebben van klimaatverandering

Klimaatverandering is de laatste jaren duidelijk merkbaar. We hebben te maken met meer hittegolven, overstromingen en de zeespiegel stijgt. Ook diersoorten hebben hier last van, de ene meer dan de andere. We zetten 6 dieren voor je op een rijtje die slachtoffer worden van klimaatverandering.
Meer info
James Morgan / WWF-UK

Werk aan de winkel in Groenland

WWF-medewerker Gert vertelt over de samenwerking met collega's in Groenland.
Meer info
WWF / Clive Tesar

30 jaar op de Noordpool

Het Noordpoolgebied: een magische witte wereld, met ijsberen, walrussen, temperaturen ver onder nul, afgelegen gemeenschappen en een dik pak ijs. Dit bijzondere gebied mag niet verloren gaan. Daarom werkt WWF hard aan de bescherming en het behoud van het Noordpoolgebied. Het Arctisch Programma van WWF viert dit jaar zijn 30ste verjaardag. Benieuwd wat we zoal bereikt hebben sinds 1992? We hebben een paar successen op een rij gezet.
Meer info

Blijf op de hoogte

Ontvang inspiratie, acties, duurzame tips en het laatste natuurnieuws van WWF in je mail én krijg 10% korting in onze duurzame webshop (inschrijven mag vanaf 16 jaar, korting is van toepassing op hele assortiment met uitzondering van Bosje Bomen en alle boeken).