Een ontmoeting met boeren Pricila en Nelson Op reis met Merijn
Bossenexpert Merijn bezocht het Atlantisch Regenwoud in Zuid-Amerika. Hij sprak hier met lokale boeren Pricila en Nelson.
Merijn vertelt: "Midden in het prachtige Atlantisch Regenwoud in Argentinië ontmoet ik de boeren Pricila (21) en Nelson (37) die hier boeren mét de natuur. Ze merkten allebei dat de eerdere ontbossing voor hun akkers averechts werkte: het werd héél droog. Nu doen ze beiden aan herbebossing en... met resultaat!"
Pricila over herbebossing
We staan hier midden in het regenwoud. Wat betekent dat voor jou?
"Voor mensen zoals ik die hier zijn opgegroeid is het heel normaal om hier te wonen. Pas als anderen hier komen en zeggen hoe mooi het is realiseer ik me hoe belangrijk deze plek is. In het begin dachten we vooral aan het kappen van bos om goede grond te hebben voor het verbouwen van gewassen. Nu is dat helemaal veranderd. Ik realiseer me hoe belangrijk de bomen zijn voor ons en voor de hele planeet. Het is enorm belangrijk goed voor dit gebied en de natuur te zorgen."
Je woont hier met je familie. Wat betekent dit voor je?
"We wonen hier al 33 jaar! Na de middelbare school werd mijn vader ziek en overleed. Mijn moeder stelde voor om naar de stad te verhuizen maar ik kon dat niet over mijn hart verkrijgen. Zo’n land als dit zouden we nooit meer terug kunnen kopen. We besloten te blijven en nu verbouw ik hier met mijn man cassave, mais en pinda’s."
Kreeg je steun?
"In het begin, toen mijn vader nog leefde, kwam Jonatan van WWF (Fundacion Vida Silvestre) al langs om samen te gaan werken. Jonatan is verantwoordelijk voor het contact met alle boeren in de regio en voor het bosherstel. Toen wilde mijn vader hier nog niks van weten. Toen later bleek dat we door ontbossing echt last hadden van watertekort hebben we weer contact gezocht en zijn we gaan samenwerken."
Hoe ging de samenwerking met WWF?
"Goed. Jonatan kwam langs met stekjes voor de herbebossing maar pushte totaal niet. Toen zijn we samen aan de slag gegaan en het werpt zijn vruchten af! We kunnen altijd op Jonatan en de hulp rekenen."
Hoe belangrijk is het dat jullie hier blijven?
"Heel belangrijk. De kleine boeren bedrijven milieuvriendelijke landbouw, we verbouwen maar zorgen daarnaast ook voor het regenwoud. Sommige grotere bedrijven kopen land op en maken zich helemaal niet druk om bosbehoud of herstel. Ze hakken bomen weg en snappen de relatie met het regenwoud niet. Het feit dat ik hier nog ben betekent ook dat het regenwoud op deze plek nog staat!"
Wie ben je en wat doe je?
"Ik ben Nelson en ben boer in dit gebied. Ik ben altijd al boer geweest, net als mijn vader en grootvader. Ik hou van het boerenbestaan, het geeft me een vrij gevoel! Ik woon hier met mijn vrouw en dochter. Ik verbouw een beetje van alles. Tabak, mais en bonen. Afgelopen jaar ben ik met yerba mate gestart."
Hoe zag het er hier 20 jaar geleden uit?
"Toen was er veel meer bos. Hoe meer mensen er kwamen hoe minder bos er overbleef. Vanaf de top van de heuvel was het allemaal bos. Daar is een stuk door mijn vader weggehaald om te kunnen verbouwen."
Waarom hebben jullie stukken bos weggehaald?
"Simpelweg om te kunnen verbouwen. Oud en al gebruikt land is minder goed om op te verbouwen, dus waren we op zoek naar nieuwe plekken om te kunnen oogsten en ons gezin te kunnen voeden. Zo kwam er nieuwe grond vrij. Dus de ontbossing werkte op dit punt nog goed voor ons. We hadden meer opbrengst."
Hoe ging het daarna?
"Na een jaar kwam daar verandering in. Er bleek een groot watertekort te zijn ontstaan. Niet alleen ik merkte dit, maar ook de boeren om me heen. Want wat bleek: ik was niet de enige die bos had gekapt, maar ook de boeren hier in de buurt. Doordat we veel bos hadden weggehaald ontstond het watertekort."
Zou je nu op dezelfde manier te werk gaan?
"Nooit meer. We wisten het toen niet. We deden het om te overleven, niet wetende hoe we veel productiever kunnen oogsten op minder grond. Door bos weg te halen ontstaan er grote watertekorten en water heb je nu eenmaal overal voor nodig: de gewassen, de dieren en voor jezelf."
Wat deed je toen?
"Ik zocht hulp. Jonatan van WWF (Fundacion Vida Silvestre) legde me het nut van bomen uit en stelde voor te gaan herbebossen. Dus dat deden we. Zo groeiden er veel bomen terug die water vasthouden. Ook legden we een waterpunt aan. Nu heb ik nooit meer zorgen over water voor mijn gewassen, dieren, voor mezelf en mijn gezin. Nu wil ik hier voor altijd boer blijven en hoop dat mijn dochtertje hier ook kan blijven!"
Merijns reis in Zuid-Amerika
Op zijn reis door de regenwouden van Zuid-Amerika sprak Merijn met lokale natuurbeschermers, die zich allemaal op hun eigen manier inzetten voor de natuur.