André Kuipers

Noordzeenatuur herstellen

WWF helpt het grootste natuurgebied van Nederland te herstellen.

  • Beschermde gebieden
  • Haaien en roggen
  • Schelpdierriffen

De Noordzee

Met 57.000 km² is het Nederlandse deel van de Noordzee het grootste natuurgebied van Nederland. Er zwemmen wel 220 verschillende soorten vis, van kabeljauw tot tarbot en van haring tot haringhaai. Ook bultruggen, witsnuitdolfijnen en bruinvissen laten zich er geregeld zien. Maar het leven in de Noordzee staat onder druk: de biodiversiteit neemt af, en sommige soorten zijn al verdwenen. Goede bescherming en ook actief herstel zijn dus hard nodig. 

WWF helpt de Noordzeenatuur beschermen en herstellen. 

Peter Verhoog / WWF
Haaien en roggen terug in de Noordzee
Haaien en roggen terug in de Noordzee
In de Noordzee zwemmen wel 220 verschillende soorten vissen, waaronder 9 soorten haaien en 9 soorten roggen. Die horen thuis in de Noordzee, maar het gaat niet goed met ze.
Samen met 4 andere organisaties werkt het Wereld Natuur Fonds aan een betere bescherming van haaien en roggen.
WWF / ARK / Onderwaterbeelden.nl
Herstel Schelpdierriffen
Herstel Schelpdierriffen
De schelpdierriffen op de bodem van de Noordzee hebben veel schade opgelopen.
WWF zet zich samen met ARK Natuurontwikkeling in voor het herstel.

Beschermde gebieden

Doggersbank

De Doggersbank is een rijk voortpantings- en leefgebied voor schol, wijting en kabeljauw. Dat trekt grote aantallen zeevogels zoals Jan van Genten en noordse stormvogels aan. Ook witsnuitdolfijnen, bruinvissen en zelfs dwergvinvissen komen hier op de vis af. Het Duitse deel is sinds 2004 al beschermd gebied waar niet gevist mag worden. Nu Nederland en Denemarken – die zeggenschap hebben over deze internationale Doggersbank - nog!

Noordkrompgebied

De bedreigde noordkromp is een langlevend schelpdier (in 2007 werd bij IJsland een exemplaar van 420 jaar opgevist!), die steeds zeldzamer wordt in de Noordzee. Wetenschappers ontdekten dat het dier in het Noordkrompgebied nog vrij veel voorkomt. Er wordt hier relatief weinig gevist, waardoor de bodem nog redelijk ongerept is. Ook andere schelpdieren profiteren daarvan.

Centrale Oestergronden

De uitgestrekte oesterriffen (natuurlijke riffen in de Noordzee) die hier voorkwamen, zijn verdwenen door andere grootschalige visserij en ziekten. Mede dankzij de slibrijke bodem is er nog veel ander bodemleven: zeldzame bodemdieren, zoals de noordkromp en het burchtenkreeftje. Daar komen ’s zomers tienduizenden noordse stormvogels op af.

Klaverbank

De Klaverbank, de enige grindbank in het Nederlandse deel van de Noordzee waar, naast zand en schelpen, ook grote stenen voorkomen. Dat trekt veel leven aan. Je vindt hier de meest verschillende soorten van de Noordzee: dodemansduim, een lederkoraal, en haring en rog zetten hier hun eieren af. Het hele jaar door komen er veel zeevogels, waaronder grote jagers en zeekoeten, maar ook zeezoogdieren als de dwergvinvis.

Friese Front

Dit gebied is uniek in de wereld. Het is de overgang tussen de ondiepe zandgronden van de zuidelijke Noordzee en de diepere slibbodems van de Oestergronden. Hier komen watermassa’s samen en er zinkt veel voedsel naar de bodem. Zo’n voedselrijkgebied trekt talloze bodemdieren, vis, zeezoogdieren en zeevogels aan.

Borkumse Stenen

Borkumse Stenen is een bijzonder zeegebied ten noorden van Schiermonnikoog op de grens met Duitsland. Het grind, grote keien en velden van schelpkokerwormen vormen hier een natuurlijk Noordzeerif. Vissen en andere zeedieren zoals anemonen, sponzen, dodemansduim met verschillende soorten kreeften, krabben en vissen kunnen tussen het grind en de stenen leven en schuilen. Duitsland heeft haar deel al als natuurgebied beschermd; Nederland nog niet.

Kustzee

De Kustzee (de hele Nederlandse kuststrook tot 20 meter diep) is een voedselrijk gebied, met schelpdierriffen en een kraamkamer voor onder andere tong en schol. ’s Zomers eten er talloze broedvogels als sterns, futen en meeuwen, ’s winters rood- keelduikers en zwarte zee-eenden. Voor miljoenen trekvogels is de kustzone een belangrijke pleisterplaats.

Bruine Bank

De Bruine Bank is een hoge zandbank in de Noordzee, omgeven door een diepere zeebodem. Het is rijke paaigrond voor bot en schol en ook bruinvissen komen er voor. In de winter vormt het gebied een belangrijke pleisterplaats voor zeekoeten, alken en zilvermeeuwen.

Haringvliet

Het Haringvliet is een afgesloten zeearm die via een open verbinding met het Hollands Diep deel uitmaakt van de delta van Rijn en Maas. Het openen van de Haringvlietsluizen in 2018 was één van de laatste schakels in het herstel van de natuurlijke uitwisseling tussen zee en rivier.

Zeeuwse Banken

De Zeeuwse Banken lopen door in de kustzone en het Belgische deel van de Noordzee. Zandbanken als deze zorgen voor allerlei zeeleven vanwege de vele bodemdieren zoals zeesterren en kokerwormen. Ten opzichte van andere gebieden zwemt er op de Zeeuwse banken relatief veel vis zoals tong en steenbolk, en ook de beschermde kleine pieterman (een vis die flink kan steken) vindt er z’n thuis.

Verduurzaming visserijsector

Daarnaast werkt WWF aan verduurzaming van de visserijsector, zowel de visserij als de handel. We doen dat door:

  • Samen met vissers te zoeken naar innovatieve, duurzame vangstmethoden. Bijvoorbeeld door vangstmethoden te ontwikkelen die minder bodemberoering en/of bijvangst met zich meebrengen. Zoals in het Haringvliet, waar we samen met garnalenvissers nieuwe netten testen die voor minder bijvangst moeten zorgen. 
  • We werken aan bewustwording bij consumenten, retail en horeca met bijvoorbeeld de VISwijzer 

Resultaten en Updates

Goofy Aquavideo WWF

Kwetsbaar schelpdierrif bij Schiermonnikoog bedreigd door geplande aardgaswinning

Op nog geen 20 kilometer boven Schiermonnikoog dreigt een uniek en net hersteld schelpdierrif te verdwijnen door aardgaswinning. Mijnbouwbedrijf ONE-Dyas is van plan pal naast het rif en midden op unieke stenenriffen een boorplatform te bouwen. Het Wereld Natuur Fonds (WWF-NL), ARK Natuurontwikkeling, de Waddenvereniging, Greenpeace, Natuurmonumenten en Vrije Horizon Schiermonnikoog hebben de handen ineengeslagen om dit te voorkomen en hebben een gezamenlijke visie geschreven waarmee het plan van tafel moet. Een boorplatform is een grote bedreiging voor de natuur en helemaal in dit unieke gebied met bedreigde leefgebieden en soorten. Gaswinning op deze plek zal vrijwel zeker het einde betekenen van het onlangs door WWF-NL en ARK herstelde schelpdierrif.
Meer info
WWF, Ark, onderwaterbeelden.nl

Eerste stap bescherming wilde oesterrif in Zeeland

Het oesterrif in de Voordelta is met ingang van 2 juni 2021 tijdelijk beschermd tegen bevissing door een wijziging van de Uitvoeringsregeling visserij. De aanwijzing als onderzoeksgebied is een kleine eerste stap in extra bescherming van deze bijzondere onderwaternatuur.
Meer info
WWF Sabine Bos

Het is er: het Akkoord van de Noordzee!

De Tweede Kamer steunt het ‘Akkoord van de Noordzee’. Na een lange periode van overleg, onderzoek en onderhandeling kan het plan voor de toekomst van de Noordzee uitgevoerd worden. Het Akkoord gaat over drie grote thema’s: natuur, energie en voedsel. De natuur in de Noordzee is hiermee nog niet gered, maar het is wel een stap in de goede richting. De onderhandelingen vonden plaats tussen de Nederlandse overheid, sectoren zoals de scheepvaart-, visserij- en energiesector én natuur-en milieuorganisaties.
Meer info

Wat kan ik doen?

De natuur heeft jouw hulp nodig

Word donateur

Help mee door de natuur structureel met ons te beschermen voor een vast bedrag per maand. Je ontvangt hierbij eventueel een leuk welkomstcadeau. Samen kunnen we werken aan een prachtige wereld vól natuur!