Het zwart-witte roofdier van de zee
Deze ‘killer whale’ lijkt groot en sterk, maar heeft het zwaar door overbevissing, walvisjacht, klimaatverandering en vervuiling zoals plastic soep
De orka
Orka’s zijn de grootste dolfijnachtigen in de oceanen. Ze kunnen wel bijna 10 meter lang worden en wegen soms wel 5000 kilo. Ze consumeren tot 5 procent van hun lichaamsgewicht per dag. De zwart-witte kleuren zijn erg handig bij het jagen naar voedsel, het is per slot van rekening best moeilijk om als grote orka stiekem op een groep haringen af te zwemmen. Het kleurenpatroon werkt als een soort camouflage, het breekt de verschijning in de zee zodat het dier in het water moeilijk te zien zijn. Elke orka heeft zijn eigen, unieke uiterlijk.
Orka’s zijn erg sociale dieren, en leven graag in grote families van rond de 50 leden. Ze blijven generaties lang bij hun eigen familie. Er zijn wel eens groepen orka’s gevonden met vier generaties! Elke familie heeft zijn eigen geluid, dat alleen de andere leden van hun familie herkennen. Zo kunnen ze elkaar altijd terugvinden. Orka’s leven in oceanen verspreid over de hele wereld, maar komen het meeste voor in koudere wateren. Soms ook in onze Noordzee. Ze maken lange tochten, en zwemmen soms wel 150 kilometer per dag, op zoek naar eten en om te socialiseren.
Orka's werken graag samen. In het Antarctisch gebied maken ze met z'n allen grote golven om zeehonden van het ijs af te spoelen.
Wat is er aan de hand?
Ook al is de walvisjacht verboden, orka’s zijn regelmatig nog slachtoffer van jacht. Maar dit is niet de enige bedreiging voor deze grote zeezoogdieren. Hun leefgebied, de oceaan, is in de loop der jaren vervuild geraakt. Visnetten liggen in zee, plastic deeltjes drijven met de stroom mee en boten varen tegen groepen orka’s aan. Daarbij hebben ook andere zeedieren last van deze vervuiling en kan het voor de orka lastig zijn om nog genoeg eten te vinden. Als roofdier dat deze andere zeedieren eet krijgt de orka ook een groot deel van de giftige stoffen.
Waarom is het belangrijk om de orka te beschermen?
Dit grote zeezoogdier staat als roofdier aan de top van de voedselketen. Hij eet vis, kleinere zeezoogdieren zoals zeehonden, vogels en soms zelfs langzame walvisachtigen. Orka’s zijn een goede indicator van de gezondheid van het gebied waar ze leven. Wanneer ze langer in een gebied blijven toont dit aan dat het een goed gebied is om te leven. Maar als ze snel weer verder trekken is het geen aantrekkelijke plek voor zeedieren om te wonen.
Waardoor wordt de orka bedreigd?
-
1
Walvisjacht
In sommige landen, zoals Japan, Groenland en Indonesië wordt nog gejaagd op orka’s. Soms worden orka’s gezien als bedreiging voor de vissers; ze eten immers de vis op die de vissers ook willen hebben, maar er wordt ook op orka’s gejaagd voor menselijke of dierlijke consumptie. Eigenlijk is de walvisjacht illegaal, maar deze regel wordt slecht gehandhaafd. Vroeger werden orka’s ook gevangen om verkocht te worden aan parken zoals SeaWorld, om daar voor amusement te zorgen.
-
2
Vervuiling van de oceanen
Onze oceanen zijn niet zo schoon meer als jaren geleden. De zee is een drukke wereld geworden om in te leven, waar boten en schepen invloed hebben op het zeeleven. Herrie van deze boten stoort orka’s in hun communicatie, en soms hebben ze botsingen met boten, waardoor ze gewond raken. Ook zijn oceanen vervuild met (plastic) afval. Orka’s eten dit per ongeluk op, maar dit is niet goed voor ze en kan zelfs giftig zijn.
-
3
Verlies van biodiversiteit
Veel dieren hebben last van vervuiling in de oceanen. Hierdoor dalen ook de aantallen vispopulaties. Voor orka’s kan dit betekenen dat ze verder moeten zoeken naar hun eten.
-
4
Klimaatverandering
Door klimaatverandering verschuiven ook populaties vis en dus ook de gebieden waar orka's hun voedsel vinden. Soms kan dat ervoor zorgen dat orka’s bijvoorbeeld veel noordelijker moeten zoeken naar eten. Steeds vaker komen orka’s hierdoor in de problemen komen, zoals vastzitten in het ijs.
Wat doet WWF?
De orka heeft een groot zeegebied nodig om te kunnen overleven. Daarom beschermt WWF oceanengebieden, zodat de onderwaternatuur in balans blijft. Samen met overheden, bedrijven, organisaties en lokale bevolking werken we wereldwijd aan een netwerk van beschermde zeegebieden. Als meerdere beschermde gebieden een aaneengesloten netwerk vormen, kan de orka makkelijker migreren. Door bijvoorbeeld scheepvaartroutes te verplaatsen kan het favoriete leefgebied van de orka veiliger worden.
Ook gaat WWF plasticvervuiling in zee tegen. Er is veel plastic soep in zee, dus dragen we bij aan projecten die het plastic uit de zee verwijderen. Het is ook erg belangrijk om te voorkomen dat plastic in de zee terechtkomt. Daarom is het hoog tijd voor politieke actie. Er tekenden meer dan 2 miljoen mensen wereldwijd een petitie voor een plasticvrije oceaan. Mede dankzij deze petitie hebben de VN-lidstaten tijdens de milieuconferentie begin maart 2022 besloten dat er een internationaal bindend verdrag moet komen om plastic vervuiling te stoppen.
Meer weten?
Gerelateerde artikelen
Walvisexpeditie van de Caribbean Cetacean Society levert bijzondere resultaten op
Doe mee met Wereld Oceanen Dag
Jij kunt op Wereld Oceanen Dag (maar natuurlijk ook daarna) iets terugdoen voor de oceanen. Daarom hierbij onze tips:
Wat kan ik doen?
Word donateur
Help mee door de natuur structureel met ons te beschermen voor een vast bedrag per maand. Je ontvangt hierbij eventueel een leuk welkomstcadeau. Samen kunnen we werken aan een prachtige wereld vól natuur!