naturepl.com / Alex Mustard / WWF

De één na grootste vis in de zee

Reusachtige, vriendelijke Noordzee-haai

  • Status: Bedreigd
  • Zijn mond kan wel 1 meter wijd zijn

De reuzenhaai

Zijn naam heeft hij niet voor niks gekregen. De reuzenhaai is de één na grootste vis ter wereld, en kan wel 10 meter lang worden. De grootste vis is de walvishaai. De reuzenhaai weegt ongeveer 5000 tot 7000 kilogram. De nakomelingen van de reuzenhaai zijn flinke baby’s: ze kunnen al anderhalve meter tot twee meter groot zijn bij geboorte. Vrouwtjes zijn volwassen rond hun twintigste en mannetjes rond hun vijftiende. Dan kunnen ze zich pas voortplanten. De reuzenhaai kan wel 50 jaar oud worden.

De reuzenhaai is ongevaarlijk voor mensen en heeft zelfs maar een paar tanden. Het is één van de weinige haaien die niet met zijn tanden eet maar door middel van een filter. Hij gebruikt hiervoor kieuwen die ervoor zorgen dat plankton wordt uit het water wordt gefilterd. De reuzenhaai zwemt langzaam rond, constant met zijn mond open, om zo genoeg eten binnen te krijgen. Hij is vaak te vinden aan het oppervlakte van het water als hij op zoek is naar eten. Je ziet dan zijn rugvin en een stukje van zijn staart net boven het water uitkomen.

Reuzenhaaien zwemmen graag in koele wateren, overal ter wereld. Ook bij ons in de buurt zwemmen ze veel rond, en vooral rondom Schotland zijn grotere populaties gevonden. De dieren maken graag verre tochten, maar komen regelmatig terug naar dezelfde plekken. In de wintermaanden zwemmen ze diep, maar in de zomer zijn ze vaak in ondiepere wateren te vinden.

naturepl.com / Alex Mustard / WWF

Grote vinnen zijn veel geld waard. Nu is de jacht op haaien verboden, maar in het hoogseizoen van de handel kon de rugvin van een reuzenhaai wel 50.000 dollar opleveren!

Wat is er aan de hand?

Vroeger was de reuzenhaai een belangrijk doel van de visserij, want de grote, lange vinnen waren veel geld waard. In die tijd zijn de aantallen reuzenhaaien fors gedaald. Rond de jaren 90 zijn er verboden gekomen op deze visserij en op de illegale handel van bedreigde diersoorten, en nu wordt de reuzenhaai wat meer met rust gelaten. In de illegale handelswereld wordt er echter soms nog een vin van dit grote dier gevonden. Er zijn momenteel nog weinig reuzenhaaien over, maar tegenwoordig zijn de aantallen dieren stabiel. De reuzenhaai heeft nu met andere bedreigingen te kampen. Hij komt nog vaak vast te zitten in netten van vissers of raakt gewond bij aanvaringen met boten.

Waarom is het belangrijk om de reuzenhaai te beschermen?

De reuzenhaai is op het moment niet in direct gevaar om uit te sterven. Wel zijn het dieren waarbij het lang duurt tot ze volgroeid zijn, en het daarom ook lang duurt voordat ze zich kunnen voortplanten. Als hun aantallen teruglopen is het niet makkelijk om deze weer snel te herstellen. Daarom kunnen we dit scenario beter voor zijn, en ervoor zorgen dat de reuzenhaai goed kan overleven in onze oceaan.

Florian Graner / WWF

Waardoor wordt de reuzenhaai bedreigd?

  • 1

    Visserij

    De reuzenhaai werd vroeger veel gevangen en verhandeld. Nu het een bedreigde diersoort is, is het niet meer toegestaan om doelgericht op deze haai te vissen. Soms wordt de reuzenhaai nog wel slachtoffer van andere visserij-activiteiten, wanneer hij bijvoorbeeld vast komt te zitten in visnetten of -lijnen, dit wordt bijvangst genoemd. De vinnen, het kraakbeen en de huid van de haai zijn voor het laatst gezien in de handel in 2012. Dit komt waarschijnlijk doordat de haai toen als bijvangst is gevangen.

    Lees verder
  • 2

    Botsingen met schepen

    Reuzenhaaien zwemmen graag aan de oppervlakte van het water. Hierdoor hebben ze veel kans om in botsing te komen met schepen. Ze raken hierbij gewond, en kunnen hier zelfs aan overlijden. Zeker in de drukkere gebieden van de oceaan is dit een probleem voor de dieren.

    Lees verder
  • 3

    Plastic afval

    De reuzenhaai ondervindt ook problemen door het (plastic) afval dat terecht komt in de oceaan. Veel van de plastic artikelen in de zee breken af in hele kleine stukjes, microplastics genoemd. Deze stukjes zijn zo klein dat ze eigenlijk niet te zien zijn. Omdat de reuzenhaai met een filter eet stromen er dagelijks liters water door zijn kieuwen. In dit water zitten de stukjes plastic, en zo krijgt de reuzenhaai deze binnen. Dit kan giftig zijn en tot zijn dood leiden.

    Lees verder

Wat doet WWF?

WWF probeert ervoor te zorgen dat de reuzenhaai zo goed mogelijk kan overleven in de oceaan. Door samen te werken met organisaties zoals TRAFFIC proberen we verantwoorde handel te realiseren. TRAFFIC is een internationale organisatie die zich bezighoudt met de internationale handel in wilde planten en dieren. Door meer zicht op de illegale handel, wordt er hopelijk ook minder illegaal gevist. Het is lastig om te zeggen hoe veel er illegaal op de reuzenhaai gevist wordt, aangezien deze activiteit moeilijk is om te controleren. WWF wil dit zo veel mogelijk tegengaan.

Verder proberen we de duurzame visserij de stimuleren en proberen zo de bijvangst van reuzenhaaien te voorkomen. We gaan gesprekken aan met visserijorganisaties om duurzame vistechnieken te testen en aan te raden. WWF wil ook meer beschermde gebieden op zee. In deze beschermde gebieden is minder scheepvaart, en minder kans op botsingen met dieren.

Meer weten?

Jacob Degee / WWF-Hong Kong
Haaiensoorten
Haaiensoorten
Lees meer over verschillende soorten haaien.
Shutterstock / Rich Carey / WW
Oceanen
Oceanen
Lees meer over deze mooie, maar kwetsbare onderwaterwereld.

Gerelateerde artikelen

Elke Bojanowski / WWF-HK

Haai Five! Het is Shark Awareness Day

Het is internationale Shark Awareness Day, een dag die haaien verdienen vanwege hun belangrijke rol in de natuur. Vandaag zetten we ze dan ook graag in the spotlight. Dat doen we aan de hand van vijf bijzondere manieren waarop haaien (maar ook roggen, die aan haaien verwant zijn), de wereld een handje helpen. Wist je bijvoorbeeld dat haaien helpen bij het tegengaan van klimaatverandering? Of dat ze onze zuurstofbronnen beschermen?
Meer info
VDOS Global / WWF-Canada

Doe mee met Wereld Oceanen Dag

Vandaag is het Wereld Oceanen Dag! En dat moet gevierd worden, want we hebben heel veel te danken aan de oceanen. Ze voorzien ons van de helft van de zuurstof die we ademen, leveren ons voedsel, maar ook ingrediënten voor medicijnen, werkgelegenheid en een prachtige en onmisbare biodiversiteit. Daarnaast absorberen ze broeikasgassen en spelen daarmee in belangrijke rol in de regulering van het klimaat. Last but not least: oceanen zijn prachtig, zowel onder als boven de zeespiegel en bieden ons met hun schoonheid de nodige inspiratie en ontspanning.
Jij kunt op Wereld Oceanen Dag (maar natuurlijk ook daarna) iets terugdoen voor de oceanen. Daarom hierbij onze tips:
Meer info
WWF / Wildlife Pictures / Jerome Mallefet

Haai Five 'to-do-lijst' voor de minister

Veel haaien- en roggensoorten wereldwijd worden bedreigd. Een nieuw beleid is dringend nodig en dat is precies waar de minister op aanstuurt. WWF heeft alvast een ‘to do-lijst’ voor de minister om de haaien succesvol te kunnen beschermen.
Meer info
Antonio Busiello / WWF-US

Wat kan ik doen?

De natuur heeft jouw hulp nodig

Word donateur

Help mee door de natuur structureel met ons te beschermen voor een vast bedrag per maand. Je ontvangt hierbij eventueel een leuk welkomstcadeau. Samen kunnen we werken aan een prachtige wereld vól natuur!