Luis Barreto / WWF-UK
Natasja Oerlemans
Expert voedsel en landbouw
20 februari 2025

Landbouw en natuur gaan hand in hand

Dit is wat we kunnen leren van Don Jorge en de natuurpositieve cacaoteelt

In een grote plastic ton mixen we verse koeienmest, water, rietsuikermelasse, gestampte brandnetels, gist en zout. Het lijkt (en ruikt) niet bepaald aantrekkelijk, maar dit blijkt het beste recept om de vruchtbaarheid van de bodem in een tropisch voedselbos te verbeteren. En daarmee de productie van cacao en andere planten zoals bananen, mango, maracuja en cassave. En dat is weer goed nieuws voor de boeren die hiermee meer voedsel kunnen produceren en hun inkomen kunnen verbeteren. En ook voor ons, want WWF werkt samen met deze boeren aan het behouden en herstellen van natuur in de Amazone. Ga mee op reis naar het Colombiaanse binnenland en kom te weten hoe landbouw en natuur samen (kunnen) gaan!

Workshop 1

Vanochtend zijn we al om 5:00 uur opgestaan om vanuit San José de Guaviare naar de boerderij van Don Jorge te rijden. Drie uur hobbelen over een grotendeels onverharde weg, met aan beide zijden heel veel grasland en hier en daar wat koeien. Een aantal decennia geleden was dit allemaal nog tropisch regenwoud, het is pijnlijk om te zien. De boerderij van Don Jorge ligt helemaal aan de rand van het grootste nationale park van Colombia: Chiribiquete. Het is het leefgebied van jaguars, maar ook als duizenden jaren van mensen. Op een aantal plekken in Chiribiquete zijn rotstekeningen gevonden waarvan wordt geschat dat ze meer dan 12.000 jaar oud zijn! Er leven nu nog steeds inheemse volken in vrijwillig isolement. Ondanks dat Chiribiquete een beschermd gebied is, heeft er aan de randen de afgelopen veel illegale ontbossing plaatsgevonden. Daarom werkt WWF hier samen met kleinschalige boeren aan natuurbescherming, herstel van natuur en het beschermen van het leefgebied van de jaguars.

Voedselbossen met cacao

De boerderij van don Jorge bestaat voor 80% uit beschermd bos en 20% land voor voedselproductie. Nog geen 10 jaar geleden waren hier rebellengroepen aan de macht en had don Jorge een illegale cocaplantage. Na het vredesakkoord in 2016 heeft hij de cocateelt achter zich gelaten en inmiddels beheert hij, samen met zijn zoon, een voedselbos met cacao en een kleinschalige veehouderij.

Terwijl we met Don Jorge rondwandelen, zien we de verschillende stadia van voedselbossen met cacao. In een stuk dat ongeveer acht jaar oud is, staan drie meter hoge cacaostruiken onder hoge bomen en palmen. In een wat nieuwer gedeelte krijgen kleine cacaostruiken met name schaduw van jonge bananenplanten. Cacao gedijt het beste in de schaduw en een diverse aanplant is ook beter bestand tegen klimaatextremen zoals droogte en hevige regenval. Don Jorge gebruikt nog steeds chemische bestrijdingsmiddelen, maar wil graag overschakelen op biologische teelt, ook omdat dat een hogere prijs kan opleveren op de cacaomarkt.

Don Jorge 3

Cacao en Vrede

Zijn bedrijf is nu een proefboerderij en vandaag zijn we hier voor een workshop ongeveer 30 boeren. Het WWF-project Cacao en Vrede in de Amazone wil de natuurpositieve teelt van cacao stimuleren en de toegang tot de markt voor een hoge kwaliteit cacao te verbeteren. Zo krijgen boeren een betere prijs en wordt de productie van cacao een aantrekkelijk alternatief voor illegale cocateelt. De cacaoteelt draagt zo niet alleen bij aan het tegengaan van ontbossing en de verbetering van het leefgebied van de jaguar, maar ook een vreedzame toekomst voor de Colombianen.

Het is geweldig om het enthousiasme te zien waarmee de diverse groep deelnemers aan de slag gaan en met elkaar discussiëren over het verbeteren van de productie. Het is inspirerend om te zien hoe hier in Colombia het beschermen van de Amazone samengaat met het verbeteren van het toekomstperspectief van kleinschalige boeren en het vredesproces. En dit project is een mooi voorbeeld hoe WWF boeren in staat stelt om natuurpositieve keuzes te maken.

Het samenwerken met boeren aan een beter toekomstperspectief voor hun bedrijf in combinatie met natuurbescherming is een onderwerp dat op veel plekken urgent is, ook in Nederland. En dit voorbeeld laat zien dat het kan en dat boeren en natuurbeschermers bondgenoten zijn, want uiteindelijk is natuur de basis van onze voedselproductie en kunnen boeren een cruciale bijdrage leveren aan het behoud van natuur.  

Gerelateerde artikelen

Voedselbos Ketelbroek

Natuurpositieve landbouw: van droom naar realiteit

WWF-medewerker Floor Ambrosius vertelt je alles over voedselbossen.
Meer info
WWF / Simon Rawles

De Nederlandse Bonenatlas: Bonen bieden oplossingen voor natuur en landbouw

WWF-medewerker Corné blogt over voedsel. Deze keer: de Nederlandse Bonenatlas
Meer info

Ons Nederlandse voedselsysteem: Puzzelstukjes op zijn plaats

WWF-medewerker Corné blogt over voedsel. Deze keer: hoe leggen we samen de grote voedselpuzzel?
Meer info

Blijf op de hoogte

Ontvang inspiratie, acties, duurzame tips en het laatste natuurnieuws van WWF in je mail én krijg 10% korting in onze duurzame webshop (inschrijven mag vanaf 16 jaar, korting is van toepassing op hele assortiment met uitzondering van Bosje Bomen en alle boeken).

Natasja Oerlemans
Expert voedsel en landbouw
Bekijk meer artikelen