Zonder grootschalig natuurherstel verdwijnt belangrijke natuur in Nederland
Het gaat niet goed met de Nederlandse natuur. Dat blijkt uit het nieuwste 'Living Planet Report Nederland 2023 – Kiezen voor natuurherstel'. Maar dit rapport heeft ook meteen een hoopvolle boodschap: natuurherstel werkt en kan ons helpen bij het oplossen van de diverse crises waar we nu mee worstelen: klimaat, stikstof en biodiversiteit.
Het gaat slecht omdat de druk op de natuur te groot is. Door stikstof, door verdroging, versnippering en waterkwaliteit. Dieren zoals de zomertortel, patrijs, veldleeuwerik, kwabaal, adder, het donkere pimpernelblauwtje en de rugstreeppad zijn voorbeelden van soorten waar het slecht mee gaat. Maar zelfs soorten als de egel en het konijn die je vroeger veelvuldig zag, zijn in aantallen flink afgenomen.
Met name in duinen, heide en het agrarisch gebied blijft de natuur achteruitgaan. Talrijke soorten zijn in aantal afgenomen. En belangrijke leefgebieden van dieren en planten dreigen te verdwijnen als we nu niet ingrijpen.
Gelukkig laat het rapport ook lichtpuntjes zien. Op sommige plekken werpt herstel van waternatuur vruchten af, denk aan rivieren en laagveenmoerassen. Maar op het land lukt dat niet of nauwelijks. Grootste oorzaken van natuurverlies zijn stikstof, verdroging en versnipperde leefgebieden. Bescherming alleen is niet meer voldoende, grootschalig natuurherstel is nu cruciaal om verder biodiversiteitsverlies te kunnen stoppen.
“We zullen volop moeten inzetten op grootschalig natuurherstel. Het mooie is dat meer ruimte voor natuur ook helpt bij de aanpak van grote maatschappelijke uitdagingen waar Nederland voor staat. Natuur is onze belangrijkste en trouwste bondgenoot. Dit is hét moment om aan de slag te gaan, want onze natuur kan niet langer wachten," zegt Kirsten Haanraads, hoofd van het Nederland-programma van het Wereld Natuur Fonds (WWF-NL) bij de lancering.
“Sommige belangrijke leefgebieden van dieren en planten verdwijnen als we nu niet ingrijpen,” licht strategisch adviseur Sander Turnhout van SoortenNL toe. “Op sommige plekken zien we dat herstel van waternatuur goed werkt, denk aan rivieren en laagveenmoerassen, maar op het land is dat moeilijker. Daar is een hele andere inrichting van Nederland voor nodig.”
De belangrijkste oorzaken van de achteruitgang van onze natuur zijn te veel aan stikstof, verdroging en versnippering van natuurgebieden. De natuur is veerkrachtig en kan herstellen, maar dat kan alleen als we de bedreigingen wegnemen en de natuur een handje helpen.
Met soorten als de otter en de bever, maar ook de slechtvalk en de franjestaart gaat het dankzij natuurherstel weer wat beter. Net als bijvoorbeeld de spechten in onze bossen.
De otter is een (internationaal) voorbeeld dat het mogelijk is een toppredator terug te krijgen wanneer natuur wordt hersteld. Bijvoorbeeld doordat de natuurgebieden beter zijn verbonden via natuurvriendelijke oevers en faunapassages bij wegen. Het maaibeheer is aangepast, zodat er jaarrond riet ergens op de oever staat. Ook de waterkwaliteit is verbeterd. Al deze herstelmaatregelen hebben geholpen om de otter weer terug te krijgen.
Zo ook de slechtvalk, het snelste dier op aarde, doet het weer beter in ons land. Dankzij het verbod op 'DDT’s' en het aanbieden van nestkasten in bebouwd gebied en op industrieterreinen, zien we het dier weer vaker vliegen.
De Europese Natuurherstelwet, waarover deze zomer in Brussel wordt gestemd, is een belangrijke kans om natuur terug te brengen in Europa. WWF steunt dit wetsvoorstel. Nederland ligt helaas dwars en werkt de wet tegen. Er is daarom meer publieke druk nodig op de Nederlandse regering om de wet te steunen. Conclusies uit dit Living Planet Report Nederland laten duidelijk zien dat natuurherstel noodzakelijk is.
We hebben de natuur nodig om ons land leefbaar te houden. De natuur kan ons helpen om de zich opstapelende problemen, van klimaatverandering tot de woning- en stikstofcrisis, het hoofd te bieden. Een sterke Europese natuurherstelwet, waar de Europese Unie nu over onderhandelt, creëert ruimte voor natuur én een natuurpositieve economie. Vul die wet ruimhartig en royaal in, is de oproep van het rapport.
Download hier het rapport 'Living Planet Report Nederland - Kiezen voor Natuurherstel'
Het Living Planet Report beschrijft hoe de staat van natuur in Nederland zich sinds 1990 ontwikkelt. Deze vierde editie staat in het teken van natuurherstel.
Het rapport is gepubliceerd door het Wereld Natuur Fonds, Naturalis Biodiversity Center, Stichting ANEMOON, EIS Kenniscentrum Insecten, FLORON, Nederlandse Mycologische Vereniging, RAVON, Sovon Vogelonderzoek Nederland, De Vlinderstichting en Zoogdiervereniging. Voor de publicatie wordt gebruik gemaakt van trendgegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
De natuur in Nederland verandert. Dat komt door bedreigingen, maar we zien ook dat natuurherstel werkt! Met sommige soorten gaat het inmiddels weer goed, met andere helaas nog niet
Ontvang inspiratie, acties, duurzame tips en het laatste natuurnieuws van WWF in je mail én krijg 10% korting in onze duurzame webshop (inschrijven mag vanaf 16 jaar, korting is van toepassing op hele assortiment met uitzondering van Bosje Bomen en alle boeken).