Ons Nederlandse voedselsysteem: Puzzelstukjes op zijn plaats
Als kind maakte ik graag legpuzzels. Dat deden we met het hele gezin. Puzzels tot wel 1500 of 2000 stukjes, die waren het lastigst. Van die landschappen met veel tinten groen, grijs en bruin. Je begon met de rand en dan de duidelijke onderdelen: huizen, mensen, dieren, hekken, wegen, maar de lucht, het gras of het bos waren het lastigst. Dat was gewoon geduldig proberen.
Het voedselsysteem is ook een grote puzzel: Zoveel stukjes en onderdelen, dat het lastig te begrijpen is hoe ze in elkaar passen. Daarbij ontbreekt ook nog vaak een goed voorbeeldplaatje, hoe het er eigenlijk uit zou moeten zien als alles op zijn plaats valt.
WWF is begonnen die puzzel in elkaar te leggen met een schets van 6 type landen en 20 hefbomen waarmee je de stukjes op de juiste plek kan schuiven. Dat lees je in het nieuwe rapport Solving the Great Food Puzzle 2.0. Er zijn veel betrokken partijen, zoals overheid, bedrijven, consumenten, onderzoekers, organisaties en supermarkten. Het lijk erop alsof ze allemaal wel met die puzzel bezig zijn, maar dat ieder probeert zijn eigen stukje te passen, zonder dat het overzicht en de coördinatie aanwezig is. De één wil alle groene stukjes, de tweede zit naar de lucht te staren, terwijl weer een ander de randen opzoekt.
Om die puzzel te maken hebben we wetenschappers alle landen laten indelen in zes type voedselsystemen (Nederland is type 5, zie rapport) en de belangrijkste hefbomen op een rijtje te zetten. Ze hebben veel experts gevraagd om deze te ordenen op welke het meeste bijdragen aan transformatie naar een duurzame productie en consumptie en welke het beste wetenschappelijk onderbouwd zijn. Daarbij vielen een aantal puzzelstukken op hun plaats.
De experts schetsen een duidelijk plaatje. Nederland is het meest gebaat bij:
Er is ook bijvoorbeeld veel steun voor het promoten van plantaardige eiwitbronnen, zoals bonen, en het herstellen van biodiversiteit (ook diversiteit op boerderijen en variatie op je bord).
De Nederlandse overheid heeft internationale verplichtingen op het gebied van klimaat (via Nationally Determined Contributions), en biodiversiteit (via National Biodiversity Strategy and Action Plans). Als eerste stap zou ze de aanbevelingen uit het rapport kunnen overnemen.
Een klimaatakkoord versie 2 en een nieuwe strategie om onze voetafdruk van consumptie te halveren liggen dus wat mij betreft voor de hand. Alleen zo maakt het nieuw ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur haar ambitie waar om te werken aan ‘duurzaam voedsel, waardevolle natuur en een vitaal platteland. Voor de huidige en toekomstige generaties’.
Zie je het mooie plaatje al verschijnen? Ik zie een beeld met de prachtige Veluwe - mijn achtertuin - om te wandelen tussen veel vogels, zoogdieren en vlinders, een afwisselend agrarisch landschap met boerenkolen, veldbonen, boekweit, spelt, koolzaad, weides met koeien en notenbomen en voedselbossen. Ik zie winkels met een ruime keuze aan Hollandse verse fruit en groenten, verspakketten met Ecoscore A aan huis en overwegend plantaardige kantines en terrasjes met lokaal biobier en fairtrade koffie. Wat zie jij voor een landschap verschijnen? Alleen met elkaar kunnen we alle puzzelstukjes op zijn plaats leggen.
Je kan 3 versies van het rapport lezen: de samenvatting, het rapport over de voedselpuzzel in het algemeen en het rapport specifiek over Nederland. Alle rapporten zijn in het Engels.
Ontvang inspiratie, acties, duurzame tips en het laatste natuurnieuws van WWF in je mail én krijg 10% korting in onze duurzame webshop (inschrijven mag vanaf 16 jaar, korting is van toepassing op hele assortiment met uitzondering van Bosje Bomen en alle boeken).
