Het mysterie van Samaná
De zoute bries raakt mijn gezicht. We stappen aan boord. We staan op het punt om baanbrekend onderzoek te doen naar bultruggen in de Dominicaanse Republiek. Ik voel spanning, maar op een goede manier. Deze expeditie is namelijk hard nodig. De tropische omgeving is prachtig. Het water bij Martinique is azuurblauw blauw en kraakhelder.
Terwijl ik naar de oceaan staar, krijg ik plots gemengde gevoelens. Ik moet denken aan Hope, het bultrugkalfje dat een paar jaar geleden haar moeder kwijtraakte en verdwaalde in deze wateren. Dagenlang zwierf ze alleen rond. Ze zocht troost in de buurt van boten en probeerde zelfs te zogen. Misschien hoopte ze dat een van de schepen haar moeder zou zijn. We deden keihard ons best om Hope terug naar zee te begeleiden. Tevergeefs. Ze overleefde het niet en stierf moederziel alleen.
Hope’s verhaal is hartverscheurend, maar helaas niet uniek. En dat zorgt voor veel vragen. Hadden we meer kunnen doen? Of hoeveel andere walvissen overkomt dit eigenlijk? Bultruggen behoren tot een van de best bestudeerde soorten. Toch is er nog veel te leren over deze bijzondere dieren. Vooral in het Caribisch gebied. Hier bevinden zich belangrijke migratieroutes en we begrijpen bepaalde gedragingen en gevolgen van menselijke activiteiten slechts gedeeltelijk.
Elke december tot april maken bultruggen een ongelooflijke reis. Ze zwemmen duizenden kilometers om van het voedselrijke koude noorden naar de warme Caribische wateren te komen. Hier worden hun kalfjes geboren en zorgen ze ervoor dat hun jongen genoeg aansterken om de lange trektocht terug naar de Noordelijke Atlantische Oceaan te maken. Dit gaat al eeuwen zo.
Een van de belangrijkste walvisbroedgebieden vind je in de Dominicaanse Republiek. In het bijzonder in de baai van Samaná en Banco de la Plata. Wetenschappers weten al een tijdje dat Banco de la Plata een cruciaal gebieden is voor bultruggen. Maar wat er precies allemaal gebeurt in de baai van Samaná is nog een mysterie. Hier is veel walvistoerisme, maar gegevens over gewoontes, sociale structuren en beschermingsbehoeften zijn schaars. Om walvissen goed te kunnen beschermen, moeten we meer weten. Daarom gaan de zeilen uit.
© Jeffrey Bernus / WWF-NL
Tijdens een andere expeditie vorig jaar in de Dominicaanse Republiek kregen we een glimp van hoe bijzonder Samaná is. Twintig dagen deden we onderzoek langs het zuiden van het eiland. Daar was geen bultrug te bekennen. Toen maakten we een dagtocht naar de noordelijke baai van Samaná. We konden onze ogen gewoon niet geloven. Binnen een paar minuten waren we volledig omringd door bultruggen. De motor van de boot ging snel uit en vol ontzag keken we naar dit natuurlijke spektakel. We konden nauwelijks bijhouden hoeveel we er in een paar uurtjes zagen.
Dat Samaná ontzettend belangrijk is voor walvissen, werd ook dit jaar bevestigd. We voeren van Guadeloupe naar de baai van Samaná. Urenlang waren we op zee zonder ook maar één walvis te zien. En wat denk je? We komen aan in de baai van Samaná en binnen een uur zagen we maar liefst tien bultruggen. Dit was geen toeval. Dit moet een cruciaal gebied voor onze zeereuzen zijn.
Voor deze expeditie zijn we wekenlang op zee. In die tijd verzamelen we gegevens over bewegingen, gedrag en interacties met andere soorten. De walvispopulatie wordt in kaart gebracht, de roep en het gezang wordt vastgelegd en reacties op veranderingen in het milieu en menselijke activiteiten worden geanalyseerd. Dit werk wordt verzet door een team van onderzoekers, natuurbeschermers en lokale medewerkers.
Met deze expeditie hopen we de basis te leggen voor een betere bescherming van bultruggen in de baai van Samaná en het bredere ecosysteem waarvan deze dieren afhankelijk zijn. Toch gaat deze reis gaat over meer dan data verzamelen. Het leven op zee brengt unieke uitdagingen en onvergetelijke momenten met zich mee. Op het onderzoeksschip werken we in kleine ruimtes, we trotseren de elementen en moeten ons aanpassen aan het onvoorspelbare ritme van de oceaan. Het is vermoeiend, opwindend, maar ook zo enorm de moeite waard.
Voor velen van ons is het niet de eerste keer dat we op expeditie gaan. Sommigen van ons zijn al jaren op zee en hebben van alles meegemaakt. Van het zien van walvissen die bij zonsopgang uit het water springen tot plotselinge stormen die onze veerkracht op de proef stelden. Elke reis zorgt voor nieuwe inzichten. Niet alleen over walvissen, maar ook over onze band met de oceaan en het dringende gevoel dat we allemaal hebben om deze te beschermen.
En al die tijd blijven we het verhaal van Hope bij ons dragen. Ze staat symbool voor zowel de kwetsbaarheid als de kracht van deze prachtige dieren. Met elke expeditie zetten we een stap richting een toekomst waarin jonge walvissen als Hope, maar ook haar moeder een toekomst hebben in deze wateren.
In het volgende blog neem ik je mee aan boord van de expeditie en kom je erachter hoe het is om op zee te leven. Je ontdekt meer over de wetenschap achter ons onderzoek en de ongelooflijke momenten die we meemaken. Reis met ons mee. Voor de walvissen en voor de oceaan.
Liefs,
Stacey Mac Donald
© Jeffrey Bernus / WWF-NL
Met jouw hulp kan WWF koraal aanplanten en legstranden en mangrovebossen beschermen. We maken zwemroutes van baby-walvissen veiliger en zorgen ervoor dat zeeschildpadjes ongedeerd uit hun ei kunnen kruipen.