Christiaan van der Hoeven / WWF-Netherlands
16 april 2020

Illegale handel in wilde dieren, bushmeat en pandemieën

In het rapport De vernietiging van de natuur en de opkomst van pandemieën onderzocht WWF de oorzaken van de COVID-19 pandemie. De onderzoekers beschrijven hoe de vernietiging van ecosystemen en de overexploitatie van dierlijke hulpbronnen, zoals de handel in wilde dieren, een belangrijk aandeel hebben in het ontstaan van deze ziekten. Zolang er nog dagelijks veel mensen ziek worden en overlijden heeft de volksgezondheid de allerhoogste prioriteit. Ondertussen wordt er nagedacht over de onderliggende factoren die de opkomst van epidemieën mogelijk maken. Het is van levensbelang dat we beter begrijpen wat de rol van natuurlijke ecosystemen is als verdediging tegen de verspreiding van ziekten.

Handel in wilde dieren

Het is zeer waarschijnlijk dat de legale en illegale handel in wilde dieren aan de oorsprong ligt van de uitbraak van het coronavirus waar we nu mee kampen. De illegale handel veroorzaakt niet alleen verlies van biodiversiteit maar vergemakkelijkt ook de verspreiding van infectieziektes die worden overgedragen door dieren (zoönosen), zelfs tot in gebieden aan de andere kant van de wereld. De ongereguleerde handel in wilde dieren zoals op de onhygiënische wet market in het Chinese Wuhan, brengt mensen in aanraking met virussen en andere ziekteverwekkers waarvoor deze dieren ‘gastheer’ zijn. Contact met wilde soorten zoals vleermuizen, civetkatten, apen, schubdieren en andere kan leiden tot het ontstaan ​​van nieuwe, ernstige infectieziektes. Dieren uit het wild, of wilde dieren die in gevangenschap zijn gefokt voor de handel, hebben een enorm potentieel om virussen over te dragen, vooral wanneer ze dicht op elkaar zijn gepakt. Terwijl ze krabben, poepen, plassen, hoesten en niezen, kunnen ze elkaar besmetten en, nog zorgwekkender, mensen. Bovendien is op dierenmarkten waar veel verschillende diersoorten en dus mogelijke virussen vlakbij elkaar zijn, de kans groter dat er een nieuw virus ontstaat dat overspringt op een ander dier, zoals nu het nieuwe coronavirus dat op de mens oversprong.

De handel in wilde dieren is een bewezen vehikel voor oude en nieuwe zoönosen, die jaarlijks ongeveer een miljard ziektegevallen en miljoenen sterfgevallen veroorzaken. 75 procent van de tot dusver bekende ziekten bij de mens zijn afkomstig van dieren, net zoals 60 procent van de nieuwe ziekten wordt overgedragen door wilde dieren.


Bushmeat

Altijd al hebben mensen op wilde dieren gejaagd voor vlees. Maar we zien dat de consumptie van dit bushmeat in veel delen van de wereld enorm toeneemt. Voor huishoudens die leven in bossen of op het platteland, met een laag inkomen en voedselonzekerheid, is het vlees van wilde dieren een belangrijke voedingsbron, vooral in Afrika. Van reptielen tot schubdieren, van antilopen tot nijlpaarden tot mensapen zoals chimpansees en gorilla's, het wordt allemaal gegeten.

De verkoop van bushmeat is vaak ook een belangrijke aanvulling op het inkomen van arme mensen. Het wordt verkocht in de dorpen, getransporteerd naar steden (waar het als een delicatesse wordt gezien) en zelfs illegaal verhandeld naar bijvoorbeeld Afrikaanse en Aziatische gemeenschappen in landen ver weg. Naarmate de consumptie en (internationale) handel van bushmeat groeien en niet voldoen aan de voedselveiligheidsnormen, neemt het risico voor de gezondheid toe, onder meer door de overdracht van ziekteverwekkers.


De natuur als verdediger tegen ziektes

De hele wereld is van slag, een groot deel van de wereldbevolking heeft of krijgt te maken met het verwoestende coronavirus. We ervaren nu met zijn allen dat alles met elkaar is verbonden, dat wat aan de ene kant van onze planeet gebeurt effect heeft op de andere kant. Dat een zoönotische ziekte-epidemie die uitgroeit tot een pandemie realiteit is geworden en zeer verstrekkende gevolgen heeft. Pandemieën zullen naar alle waarschijnlijkheid vaker voorkomen als we de onderliggende oorzaken die te maken hebben met hoe de mens omgaat met de natuur en dieren niet beter begrijpen, en resoluut aanpakken.

Help WWF de illegale handel in wilde dieren te stoppen en de natuur op onze planeet te beschermen! Geef je stem en teken Voice for our Planet.

Gerelateerde artikelen

Neushoornstroperij in Zuid-Afrika afgenomen, met ‘dank’ aan corona

In 2020 zijn er in Zuid-Afrika 394 neushoorns gedood om hun hoorn, een afname van 33 procent vergeleken met de 594 in 2019. Het is het zesde jaar op rij dat er minder neushoorns zijn gestroopt in het land. Hoewel dit welkom nieuws is, is het duidelijk dat dit komt door de strenge lockdowns die ook de bewegingsvrijheid van stropers en smokkelaars beperkten.
Meer info
Greg Armfield / WWF-UK

WWF roept premier Rutte op voortouw te nemen op One Planet Summit over biodiversiteit en klimaat

Minister-president Rutte neemt maandag 11 januari deel aan de One Planet Summit in Parijs. Deze top is een initiatief van de Franse president Macron en wordt mede georganiseerd door de VN en de Wereldbank. Het belang van natuur en biodiversiteit heeft niet eerder zo hoog op de internationale agenda gestaan. WWF roept premier Rutte op om namens Nederland alle deelnemers aan te sporen om in actie te komen om vernietiging van natuur eindelijk te stoppen. “Dit is essentieel als we toekomstige pandemieën willen voorkomen”.
Meer info
Ami Vitale / WWF-UK

Dit is de impact van de coronacrisis op rangers

Op Internationale Ranger Dag - 31 juli - eren we de mannen en vrouwen die onze kwetsbare natuur, dag en nacht, beschermen. Zij zijn de eersten die pandemieën helpen voorkomen door stroperij en ontbossing tegen te gaan.
Meer info

Wat als de toeristen wegblijven

Het wegvallen van toeristische inkomsten door de lockdowns is voor mensen in lokale gemeenschappen die afhankelijk zijn van ecotoerisme een enorme dreun. De op wildlife gebaseerde toerismesector levert een zeer grote bijdrage aan de verlichting van armoede en aan het behoud van biodiversiteit. Door de coronacrisis is het risico groot dat veel van wat in de afgelopen tientallen jaren voor de natuur en mensen is bereikt, verloren gaat door toename van de armoede en illegale activiteiten.
Meer info

Schubdier in China krijgt betere bescherming

Eind vorige week kondigde de Chinese regering aan dat de bescherming van het Chinese schubdier strenger wordt. Het schubdier, of pangolin, is het meest illegaal verhandelde zoogdier ter wereld en heeft deze strengere bescherming hard nodig. De beslissing komt op een moment dat de wereldwijde COVID-19-pandemie scherp in beeld heeft gebracht welke risico’s kleven aan het consumeren van pangolins en andere wilde dieren, die vaak op illegale en ongereguleerde markten worden verkocht.
Meer info
Michel Roggo / WWF

WWF Actieagenda: COVID-19 pandemie is wake-up call voor beleidsmakers

De COVID-19 pandemie is een wake-up call voor politici en beleidsmakers van onze dramatische manier van omgaan met de natuur. Nu is het moment om kwetsbare natuurgebieden beter te beschermen, de illegale en niet-gecontroleerde handel in wilde dieren te stoppen, het evenwicht in natuur te herstellen en klimaatverandering tegen te gaan
Meer info

Blijf op de hoogte

Ontvang inspiratie, acties, duurzame tips en het laatste natuurnieuws van WWF in je mail én krijg 10% korting in onze duurzame webshop (inschrijven mag vanaf 16 jaar, korting is van toepassing op hele assortiment met uitzondering van Bosje Bomen en alle boeken).