Frans Lemmens / Hollandse Hoogte

Natuurpositieve landbouw

Het gaat slecht met de biodiversiteit in Nederland. Daarom werken we samen met boeren aan een omslag naar natuurpositieve landbouw.

Wat is er aan de hand?

De huidige intensieve manier van landbouw en veeteelt in Nederland dragen fors bij aan natuurverlies. De biodiversiteit gaat in schrikbarend tempo achteruit. Vooral op boerenland en in kwetsbare natuurgebieden. Ook vervuilt het ons water. Daarnaast zorgt grootschalige soja-import voor veevoer voor ontbossing en natuurvernietiging in gebieden als de Braziliaanse Cerrado, het meest biodiverse savannegebied ter wereld.

Het is tijd voor actie. Dat is duidelijk te zien aan de teruglopende biodiversiteit. In de afgelopen 25 jaar zijn de gemiddelde populaties vogels, vlinders en zoogdieren die je op het boerenland vindt bijna gehalveerd. Maar ook in andere gebieden als heidevelden nemen soortenaantallen fors af door te veel stikstof uit mest. Eén van de dieren die het zwaar te verduren heeft is onze nationale vogel: de grutto. 85 procent van alle grutto’s broedt in Nederland. Hun aantal is in 40 jaar tijd meer dan 65 procent afgenomen.

Sjon Heijenga / WWF-Netherlands

De belangrijkste problemen in het kort

Het boerenlandschap is het grootste leefgebied van planten en dieren in Nederland. Onze landbouw is misschien wel een van de meest productieve ter wereld, maar de negatieve gevolgen voor natuur en landschap zijn groot.

  • 1

    Schaal en intensiteit

    Boerenbedrijven zijn steeds grootschaliger en intensiever geworden en groene elementen en verbindingen zoals heggen en hagen zijn verdwenen. Hierdoor is er steeds minder ruimte voor wilde dieren en planten.

  • 2

    Monocultuur

    Grootschalige monoculturen, zoals Engels raaigras, bevatten geen kruiden en bloemen waardoor het aantal insecten sterk is afgenomen. Voor weidevogels is het daardoor moeilijker om hun jongen groot te brengen.

  • 3

    Overbemesting & pesticides

    De bodem, het water en de lucht zijn sterk vervuild door overbemesting en het gebruik van pesticiden. Nederland is een van de achterblijvers in Europa als het gaat om waterkwaliteit.

  • 4

    Vernietiging natuur door soja-import veeteelt

    Kippen, koeien en varkens in de Nederlandse veeteelt worden massaal gevoerd met soja. Deze soja wordt vooral geïmporteerd uit Zuid-Amerikaanse landen, waar de sojaproductie gepaard gaat met natuurvernietiging.

Hoe kunnen we dat anders doen?

Het kan gelukkig ook anders. Daarom zetten we in op het stimuleren van natuurpositieve en klimaatbestendige voedselproductie. In Nederland werken we samen met boeren en bedrijven aan toekomstbestendige landbouw, waarbij we voedsel produceren in balans met natuur. Zo helpen we obstakels wegnemen. Denk aan het stimuleren van de consumptie van plantaardige eiwitten zoals bonen en noten. Ook helpen we Nederlandse boeren de transitie te maken naar een productie die meer in balans is met de natuur. Voor de Nederlandse melkveehouderij betekent dat bijvoorbeeld:

  • Zorgen voor meer grasland waar kruiden groeien in plaats van een monocultuur Engels raaigras. Dat is aantrekkelijker voor insecten en weidevogels én gezond voor de koeien.
  • Het aantal landbouwdieren afstemmen op de hoeveelheid voer die een boerenbedrijf zelf kan produceren. Dan is er minder soja nodig en nemen de mestoverschotten af.
  • Samen met melkveehouders, FrieslandCampina en Rabobank ontwikkelden we de biodiversiteitsmonitor. Dit is een nieuwe manier om boeren te belonen voor prestaties die een positieve bijdrage leveren aan natuur en klimaat.

Tot slot zetten we in op de aanleg van Nederlandse voedselbossen. Deze – voor Nederland – relatief nieuwe vorm van voedselproductie biedt volop kansen voor boer en natuur. Voedselbossen houden koolstof vast, ze zijn beter bestand tegen klimaatextremen, bieden een aantrekkelijk leefgebied voor wilde dieren en planten en dragen bij aan een gezonde bodem.

Natasja Oerlemans
Expert voedsel en landbouw
Biodiversiteitsverlies ombuigen naar herstel door boeren te belonen.
Ontdek mijn blog

Resultaten en Updates

Voedselbos Ketelbroek

Natuurpositieve landbouw: van droom naar realiteit

WWF-medewerker Floor Ambrosius vertelt je alles over voedselbossen.
Meer info
WWF / Simon Rawles

De Nederlandse Bonenatlas: Bonen bieden oplossingen voor natuur en landbouw

WWF-medewerker Corné blogt over voedsel. Deze keer: de Nederlandse Bonenatlas
Meer info

Ons Nederlandse voedselsysteem: Puzzelstukjes op zijn plaats

WWF-medewerker Corné blogt over voedsel. Deze keer: hoe leggen we samen de grote voedselpuzzel?
Meer info
Hollandse Hoogte

Wat kan ik doen?

De natuur heeft jouw hulp nodig

Word donateur

Help mee door de natuur structureel met ons te beschermen voor een vast bedrag per maand. Je ontvangt hierbij eventueel een leuk welkomstcadeau. Samen kunnen we werken aan een prachtige wereld vól natuur!